-
1 εστι
I.II.= ἐστί См. εστι (в начале предложения, в знач. «существует» и «(воз)можно», а тж. после οὐκ, εἰ, ὡς, καί и после τοῦτο и ἀλλά in elisione) -
2 εἰμί
εἰμί, ich bin; Wurzel ἘΣ; praes. 1. Pers. εἰμί, ἐμμί, Sapph. frg. bei Longin. 10, 2 u. Theocr. 20, 32; 2. εἰ, ion. u. ep. εἶς, dor. u. ep. ἐσσί, enklit., wie auch εἶς gebraucht ist, Od. 4, 611; 3. ἐστί, dor. u. äol. ἐντί, Theocr. 1, 17; Inscr.; plur. 1. ἐσμέν, ion. u. ep. εἰμέν, wie Pind. P. 3, 60; sonst dor, εἰμές, Theocr. 2, 5; ἐμέν, Callim. frg. 294; 2. ἐστέ, 3. εἰσί, ion. ἔᾱσι, dor. ἐντί, Theocr. 5, 109; conj. ὦ, ep. ἔω u. s. w., ep. gedehnt εἴω, εἴῃς, εἴῃ, ἔῃσϑα Hes. O. 312, ᾖσι, 3. sing., ib. 292; opt. εἴην u. s. w., ep. ἔοιμι, ἔοι, Her. 7, 6; εἴησϑα, Theogn. 715; imp. ἴσϑι, u. aus dem med. ἔσσο, Od. 1, 392 u. Sapph. frg. bei Dion. Hal. C. V. 23, Sp. auch ἔσο, 3. ἔστω, auch ἤτω, bes. Sp., wie N. T.; 3. plur. ἔστωσαν, ἔστων u. ὄντων, Plat. Legg. IX, 879 b, dor. ἐόντω, Inscr. 1704 u. öfter. – Inf. εἶναι, ep. ἔμμεν u. ἔμμεναι, auch ἔμεν, ἔμεναι, dor. auch ἦμεν, Theocr. 11, 50; ἦμες, 8, 73; εἶμεν bei Thuc. 5, 77; εἴμεναι, megarisch, Ar. Ach. 775. – Part. ὤν, οὖσα, ὄν, ep. u. ion. ἐών, dor. ἐοῖσα, Theocr. 2, 64; εὖντα, 2, 3; – impf. ἦν, ep. ἔον, Il. 23, 643, so auch 11, 762 bei Bekker für ἔην; ἔσκον oft; ion. auch ἔα, ἔας, verlängert ἦα, 3. ἦεν; auch ἔην u. ἤην, 2. ἦς, gew. ἦσϑα u. poet. ἔησϑα; ἦμες, wir waren, Theocr. 14, 29; ἦσαν, ion. u. dor. ἔσαν, auch ἔσσαν, Pind. Ol. 9, 57; aus dem med. ἤμην, Xen. Cyr. 6, 1, 9 u. Lys. 7, 34; die anderen Personen in guter Attischer Prosa nicht; bei Homer εἴατο (= ἦντο) Iliad. 15, 10. 24, 84 Odyss. 20, 106, var. lect. εἵατο (= ἧντο), s. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 331; – fut. ἔσομαι, ep. ἔσσομαι, auch Pind. P. 8, 108, wie ἔσσεται, H. Pind., u. ἐσσεῖται, Il. 2, 393. 13, 317, wie Theocr. 7, 67, ἐσσῇ, 2. Perf., 10, 5; ἔσται Pind. P. 4, 63 u. sonst gew.; part. ἐσόμενος, ep. u. dor. ἐσσόμενος. – Adj. verb. ἐστέον. – Der ganze ind. praes. mit Ausnahme von εἶ ist inklinationssähig u. wird inklinirt, wenn εἰμί logische Copula ist; ἔστι wird auch im Anfang des Satzes u. nach εἰ, εἴπερ, ὅτι, ὡς, οὐκ, μή, καί, ἆρα (ἆρ'), ἀλλά (ἀλλ'), δέ (δ') und dem apostrophirten τοῠτ' geschrieben, nicht nach τοῠτο, τοῠτ' ἔστι, τοῠτό ἐστι. – 1) vorhanden sein, existiren, von Hom. an überall; – a) wirklich sein, im Ggstz des Scheinens; οὐ γὰρ δοκεῖν ἄριστος ἀλλ' εἶναι ϑέλει Aesch. Spt. 552; Xen. Cyr. 8, 1, 41; Thuc. 1, 10 διπλασίαν τὴν δύναμιν εἰκάζεσϑαι ἢ ἔστιν, als sie wirklich ist; τοῠτο ὃ ἔστι, das wahre Sein, Plat. Phaed. 75 b u. öfter; bes. im partic. ὁ ἐὼν λόγος, der wahre, Her. 1, 95. 116, u. τὸ ὄν, das wahrhaft Seiende, οὐ παρὰ τὰ ὄντα δοξάζοντες Plat. Phaedr. 262 b; τὰ ὄντα ἀπαγγέλλειν Thuc. 7, 8, die Wahrheit melden; Xen. An. 4, 4, 15; τῷ ἐόντι χρῆσϑαι, die Wahrheit sagen, Her. 1, 30; ὑπόϑεσιν παριστάντες ὑμῖν οὐχὶ τὴν οὖσαν, nicht die wirkliche, Dem. 3, 1; τὰ ὄντα, das Vorhandene, die ganze Schöpfung, aber auch = οὐσία, χρήματα, das Vermögen, Xen. An. 7, 8, 22 Cyr. 3, 1, 3 Plut. Anton. 24; τῷ ὄντι, in der That, wirklich, wahrhaft, τὰ τῷ ὄντι δίκαια Plat. Phaedr. 260 a; ἡ τῷ ὄντι ξυγγένεια Henez. 244 a; verstärkt ὡς ἀληϑῶς τῷ ὄντι, Phaed. 66 c; vgl. Xen. Conv. 2, 24. – b) leben; εἰ δέ κε τεϑνηῶτος ἀκούσῃς μηδ' ἔτ' ἐόντος, daß er nicht mehr lebt, Od. 1, 289; οὐ δὴν ἦν, er lebte nicht lange, Il. 6, 151; ἔτι εἰσί, sie sind noch am Leben, Ot. 15, 432 u. öfter; die Götter αἰὲν ἐόντες, die Nachkommen ἐσσόμενοι, die Lebenden οἱ ὄντες, Pol. 9, 29, 2. Oft so Tragg., Νέστωρ ὁ Πύλιος ἔστιν Soph. Phil. 420; οἵδ' οὐκέτ' εἰσί Eurip. Med. 1370; οὐκέτ' εἴμ' ἐγώ Ar. Ach. 1148; Her. 3, 65; ὁ οὐκ ὤν, der Todte, Thuc. 2, 44. Vollständiger, ἐν φάει, μετὰ ζώντων εἶναι, Soph. Phil. 413. 1296; Eur. Hec. 1214; auch von Sachen, ὄλωλεν, οὐδ' ἔτ' ἔστι Τροία Troad. 1290; ὧν ὑπομνήματα ἦσαν ὄντες οἱ στέφανοι, das Bestehen der Kränze, Dem. 22, 74. – c) fortdauern, fortbestehen; ὡς ἔστιν ἡ ψυχὴ ἀποϑανόντος τοῦ ἀνϑρώπου Plat. Phaed. 70 b; vgl. Conv. 190 b; ὁ νῠν ἔτι ὤν Prot. 316 d; übh. dauern, ἕως ἂν ὁ πόλεμος ᾖ Thuc. 1, 58; ζώντων Ἀϑηναίων καὶ ὄντων Dem. 18, 72. – d) Oft mit einem relativ. verbunden, εἰσὶν οἵ, es giebt Leute, welche, d. h. einige, manche, οὐκ ἔστιν ὅστις πλὴν ἐμοῠ κείραιτό νιν, es giebt nicht Einen, der, d. i. keiner außer mir, Aesch. Ch. 670, wie οὐκ ἔσϑ' ὃς σῆς γε κύνας κεφαλῆς ἀπαλάλκοι, Od., u. so Folgde überall; οὐκ ἔστιν ὅτῳ μείζονα μοῖραν νείμαιμι Aesch. Prom. 291; ἔσϑ' ὅτε, bisweilen, Soph. Ai. 56; Pind. frg. 172; τὸ γὰρ λευκὸν τῷ μέλανι ἔστιν ὅπῃ (in gewisser Beziehung) ἔοικε Plat. Prot. 331 d; ἔστιν ὁπόϑεν Phil. 53 a; ἔστιν ἔνϑα Xen. Cyr. 7, 4, 15; οὐκ ἔστιν, ὅτου ἕνεκα, es ist kein Grund, weswegen, An. 2, 5, 23; ἔσϑ' ὅπως, auf irgend eine Art, Plat. Rep. VI, 493 e; οὐκ ἔσϑ' ὅπως Pind. frg. 33; Her. 7, 102; οὐκ ἔσϑ' ὅπως οὐκ ἐπιϑήσεται, es ist nicht möglich, daß nicht, d. i. nothwendiger Weise, Xen. An. 2, 4, 3; vgl. οὐ γὰρ ἔσϑ' ὅπου μ' όλεῖς Soph. O. R. 448; häufig steht ἔστιν auch bei folgdm plur., ἔστιν οὓς ἐπαινῶ, einige, Plat. Prot. 346 e; ἔστιν ὅτε καὶ οἷς βέλτιον τεϑνάναι ἢ ζῆν, für einige u. zuweilen, Phaed. 62 a; αὐχμοὶ ἔστι παρ' οἷς μεγάλοι, bei einigen, Thuc. 1, 23; πλὴν Ἀχαιῶν καὶ ἔστιν ὧν ἄλλων ἐϑνῶν 3, 92; vgl. τῶν ποταμῶν ἔστι τῶν Her. 7, 187. Hieran kann man das sogen. schema Pindaricum reihen, wo vor einem dual. oder plur. der sing. steht, ἦν δ' ἀμφίπλεκτοι κλίμακες Soph. Tr. 517; εἰ δ' ἔστι δίττω τὼ βίω Plat. Gorg. 560 d; ἔστι – ἄρχοντές τε καὶ δῆμος Rep. V, 462 e; ἦν ἄρα κἀκεῖνοι ταλακάρδιοι ep. bei Aesch. 3, 184. – Ueber ἄρ' ἦν vgl. ἄρα. – e) Mit dem dat. der Person, ἔστι μοι, es ist für mich da, ich habe, besitze; ἓξ δέ οἱ υἷες ἔασιν Il. 24, 399; πρὸ τοῠ μὲν αἰδὼς ἦν ἐμοὶ λέγειν τάδε, ich scheute mich, Aesch. Ag. 1177; ἦν ἧμιν Λάϊός ποϑ' ἡγεμών Soph. O. R. 103; ἔστι τέκνα καὶ τῷδε Eur. Hec. 340; σκεψώμεϑα τί τοῠτ' ἔσται τῇ πόλει, was dies dem Staate nützen soll, Dem. 20, 20; ἔφασαν σφίσι τε καὶ Ἀϑηναίοισι εἶναι οὐδὲν πρῆγμα, sie hätten mit den Athenern Nichts zu schaffen, Her. 5, 84; vgl. Dem. 18, 283: τί τῷ νόμῳ καὶ βασάνῳ 29, 36. – Hierher gehört die Vrbdg mit dem dat. des partic., bes. der Verba wollen, wünschen, ἐμοὶ δέ κεν ἀσμένῳ εἴη, es würde mir lieb sein, Il. 14, 108; ἐμοὶ βουλομένῳ ἦν (s. βούλομαι); ἦν αὐτῷ προςδεχομένῳ, = προςεδέχετο, Thuc. 6, 46; ἔστι μοι ἡδομένῳ Antiph. 6, 8. – f) ἔστι mit folgdm inf., es findet Statt, ist möglich, geht an, εἴ τί που ἔστι, wenn es möglich ist, Od. 4, 193; bes. mit der Negation, οὐκ ἔστι Διῒ μάχεσϑαι, man kann nicht mit Zeus kämpfen, Il. 21, 193; vgl. 13, 786. 15, 556. 20, 97; οὐκ ἔστ' οὐδ' ἔοικε τεὸν ἔπος ἀρνήσασϑαι 14, 212; οὔ πως ἔστι, Od. 5, 137; οὐδέ πη ἔστιν, Il. 6, 267. 24, 71; ϑάλασσα δ' οὐκ ἔτ' ἦν ἰδεῖν, war nicht mehr zu sehen, Aesch. Pers. 411; οὐκ ἔστι πέρσαι σοι τὸ Δαρδάνου πέδον Soph. Phil. 69; oft mit der Negation. auch mit folgdm ὥστε, ἆρ' ἔστιν ὥστε κἀγγύϑεν ϑέαν λαβεῖν 652; vgl. Eur. Hipp. 705; περὶ ὧν ἰδόντι μόνον ἐστὶν εἰδέναι Plat. Theaet. 201 b; ἄλλα μυρί' ἂν εἴη λέγειν, man könnte viel Anderes sagen, Polit. 271 e; ἐδόκει τὸ ἀπάγειν οὐκ εἶναι ἄνευ πολλῶν νεκρῶν, schien ohne großen Verlust nicht möglich, Xen. An. 5, 2, 9; ἔστι μὲν – ἔστι δέ entspricht sich so, Plat. Theaet. 192 e; Xen. Cyr. 1, 6, 11; vgl. Od. 15, 391. – Zuweilen folgt der acc. c. inf., οὔπως ἔστιν – μεϑ' ὑμῖν δαίνυσϑαί τ' ἀκέοντα Od. 2, 310; ἁδόντα δ' εἴη με τοῖς ἀγαϑοῖς ὁμιλεῖν Pind. P. 2, 90; ἦ γάρ ποτ' ἔστιν ἐκπεσεῖν ἀρχῆς Δία Aesch. Prom, 759; vgl. Pers. 100; οὐκ ἔστι τοὺς ϑανόντας ἐς φάος μολεῖν Eur. Alc. 1079; τὰς ναῦς οὐκ ἔστιν ἀνελκύσαντας διαψῠξαι Thuc. 7, 12; der dat., ἔστι δὲ τερπομένοισιν ἀκούειν, Od. 15, 393. – Oft οὐκ ἔστι, οὐκ ἔστι ταῠτα, das geht nicht an, ist nicht möglich; – das partic., ἐκβῆναι οὐκ ὄν, da es nicht anging, Dem. 50, 22; vgl. χαλεπὸν ὄν, obgleich es schwer ist, 55, 35. – 2) sein als Copula, überall. Zu bemerken sind die Fälle, – a) wo das adv. dabei steht u. εἶναι eigentlich die Existenz, das adv. eine Modification derselben ausspricht; οὕτω πη τάδε, γ' ἐστὶ – ὡς ἀγορεύεις, so verhält es sich, Il. 24, 373; οὐδὲ Λυκόοργος δὴν ἦν 6, 130; διαγνῶναι χαλεπῶς ἦν ἄνδρα ἕκαστον 7, 424; Κουρήτεσσι κακῶς ἦν Il. 9, 551. Seltener in Prosa; ἡ διακομιδὴ ἀσφαλέως ἡμῖν ἔσται Her. 3, 134; ὁποτέρως ἔσται, ἐν ἀδήλῳ Thuc. 1, 78; ἔλασσον εἶναι, im Nachtheil stehen, 6, 88; vgl. 5, 23; διαφερόντως εἶναι Plat. Legg. X, 892 c. Häufig καλῶς εἶναι, Xen. An. 4, 3, 8. 7, 3, 43. Davon zu unterscheiden sind die adv., welche die Stelle fehlender adj. vertreten, ἐγγύς, πόῤῥω, ἐμποδὼν εἶναι u. ä. – b) das partic. ὤν entspricht oft dem deutschen als, wenn es eine Apposition anfügt, τοιοῦτος ὤν, als ein solcher, bes. häufig bei Altersbestimmungen u. wenn ein Substantiv od. Adjectiv mit einem Particip verbunden werden soll, ἀνὴρ συμφορῇ ἐχόμενος καὶ οὐ καϑαρὸς χεῖρας ἐών Her. 1, 35. – c) mit Participien bildet es nicht selten Umschreibungen, in denen aber der Begriff des Seins von dem des Verbums aus einander zu halten ist, c. praes., Ὀρέστης φεύγων ἐστί, ist ein Fliehender, auf der Flucht, nicht = φεύγει, Aesch. Ch. 134, wie αἰδόμενός τις ἔστω Eum. 519, Einer, der im Zustande des Scheu Empfindenden verharrt; ὅτοις τάδ' ἔστ' ἀρέσκοντα Soph. O. R. 274; οὐδέν ἐστ' ἀπόν 1285; ἦ γὰρ εἴην οὐκ ἂν εὖ φρονῶν Ai. 1309; δρῶν γὰρ ἦν τοιαῦτά με 1303; ἐμοὶ μὲν ἥδ' ὁδὸς ἔσται μέλουσα Phil. 1435. – Anders mit dem Artikel, τίς δ' ἦν ὁ ἔχων, wer war der, der da hatte, der Besitzer, Xen. Cyr. 7, 2, 28; ἔσται ὁ κρίνων, der Richter 2, 3, 12; τίς ἔσται οὑπικωλύσων τάδε; Soph. Phil. 1226; ὅστις ἦν ἐκεῖνον ὁ κτανών O. R. 140; αὐτὸς ἦν ὁ μαρτυρῶν, der Zeuge, Aesch. Eum. 765; Suppl. 566 u. A. – Ganz verschieden, wo das Particip für sich zu nehmen, wie Xen. καὶ ἐνϑάδ' εἰμὶ σὺν πολλῷ φόβῳ διάγων, ich bin hier, u. zwar mit großer Furcht, An. 3, 3, 2. – Καὶ τί ποτ' ἐστὶν οὗτος ἐκείνου διαφέρων, anders als διαφέρει, worin ist er (dauernd) unterschieden, Plat. Gorg. 500 c; ἔστι δὲ ὄντως ὄν Legg. X, 894 a; vgl. Her. 3, 49. 108. – Am häufigsten c. part. perf.; τετληότες εἰμέν Il. 5, 873; εἰ δ' ἦν τεϑνηκώς Aesch. Ag. 843; ἐκ πατρὸς μέν εἰμι Τελαμῶνος γεγώς Soph. Ai. 1278; τίς χρόνος τοῖςδ' ἐστὶν ἐληλυϑώς O. R. 735; ὧν πρότερον ἐπιστήμην εἰληφότες ἦμεν Plat. Phaed. 76 b; πόσον ἁμάρτημα φῂς εἶναι γεγονὸς ἡμῖν Crat. 274 e; δεδρακότες εἰσίν Thuc. 3, 68; βεβοηϑηκότες ἦσαν Xen. An. 6, 2, 24; im pass., ὡς ἕκαστος ἦν τεταγμένος Aesch. Pers. 373; ὁϑούνεκ' ἔσοιϑ' ἅμ' ὠρφανισμένος Soph. Tr. 937. – C. part. aor., προδείσας εἶμί Soph. O. R. 90; οὐ σιωπήσας ἔσει 1146; τίν' αὐδὴν τήνδε γηρυϑεῖσ' ἔσῃ Aesch. Suppl. 455; κατακανόντες ἔσεσϑε Xen. An. 7, 6, 36. – 3) Dieses sein wird mit dem gen. u. mit vielen Präpositionen zur genauern Bestimmung des Prädicats verbunden: – a) mit dem gen., zunächst die Abkunft od. Abstammung auszudrücken; πατρὸς δ' εἴμ' ἀγαϑοῖο, αἵματός εἰς ἀγαϑοῖο, von gutem Vater, aus gutem Geblüt, Od. 4, 611; ὢν ἐλευϑέρου πατρός Aesch. Ch. 902; πατρὸς μὲν οὖσα γένεσιν Εὐρύτου Soph. Ir. 379; τίνος εἶ σπέρματος πατρόϑεν O. C. 214; γένος μέν εἰμι τῆς περιῤῥύτου Σκύρου Phil. 239; sonst mit ἐκ, z. B. ἐκ Παιονίης Il. 21, 154; ἐξ ἐλευϑέρων ἀνδρῶν Soph. Tr. 300; vgl. ἐκ; – πατρὸς τίνος ἐστὶ καὶ μητρός; Plat. Conv. 203 a; οἰκίας μεγάλης καὶ εὐδαίμονος Prot. 316 b, aus einem großen Hause; so ἀπό Plat. Conv. 181 b, ἐκ Gorg. 471 a; – πόλεως ἐλαχίστης, μεγίστης εἶ, Thuc. 4, 59 Xen. An. 7, 3, 19; vgl. Thuc. 3, 70; Xen. An. 3, 1, 13; – ἐνϑυμήϑητε ἃ ἔσται ἐντεῠϑεν, was daraus entstehen wird, 7, 1, 25. – Auch = bestehen aus, ἡ κρηπίς ἐστι λίϑων μεγάλων Her. 1, 93. – b) mit dem gen., zur Bezeichnung einer Pflicht, Eigenthümlichkeit u. dgl., es ist die Sache; οὔτοι γυναικός ἐστιν ἱμείρειν μάχης Aesch. Ag. 914; vgl. Spt. 212; τό γ' αἴνιγμα οὐχὶ τοὐπιόντος ἦν ἀνδρὸς διειπεῖν, es konnte nicht der Erste Beste lösen, Soph. O. R. 393; σωφρόνων ἐστί Thuc. 1, 120; ἆρ' οὖν παντὸς ἀνδρός ἐστιν ἐκλέξασϑαι Plat. Gorg. 500 a; τῶν νικώντων τὸ ἄρχειν ἐστίν, das Herrschen kommt den Siegern zu, Xen. An. 2, 1, 4; τὸ ναυτικὸν τέχνης ἐστί Thuc. 1, 142, erfordert Kunst; ἔστιν ὁ πόλεμος οὐχ ὅπλων τὸ πλέον, ἀλλὰ δαπάνης 1, 83; vgl. 5, 9; αὐτὸ τὸ σιγᾶν ὁμολογοῠντός ἐστί σου, verräth, daß du es zugiebst, Eur. I. A. 1151. Sprichwörtlich οὐ παντὸς ἀνδρὸς εἰς Κόρινϑόν ἐσϑ' ὁ πλοῠς, nicht Jeder kann nach Korinth fahren; τὸ ἐπιτιμᾶν παντὸς εἶναι, tadeln könne Jeder, Dem. 1, 16. – c) mit dem gen., das Eigenthum ausdrückend u. die Unterwürfigkeit; Τροίαν Ἀχαιῶν οὖσαν Aesch. Ag. 260; πόλις γάρ ἐστι πᾶσα τῶν ἡγουμένων Soph. Phil. 386; τὸ κράτος ἐστὶ τοῦ βασιλέος Her. 3, 117; Κοτύωρα ἦν ἐκείνων Xen. An. 5, 5, 7; ἔλαϑον ὄντες ἀεὶ τῶν ἐπιϑεμένων Plat. Polit. 307 c, eine Beute derer, die sie angriffen; vgl. Gorg. 508 d; μήτε συγγνώμης μήτ' ἄλλου μηδενός εἰσιν, ἀλλ' ἢ τοῠ πλείονος, sondern nur dem Gewinn ergeben, nehmen weder auf Mirleid noch sonst Etwas Rücksicht, Dem. 37, 53. Häufig ἑαυτοῦ εἶναι, sein eigener Herr sein. – Hieran reiht sich οὐδετέρων ὄντες, neutral, Thuc. 5, 84; τῆς αὐτῆς γνώμης εἶναι 5, 46; τούτου τοῠ τρόπου πώς εἰμ' ἀεί Ar. Plut. 246; εἶ γὰρ τῶν φίλων 345, gehörst zu den Freunden; Ἀϑηναῖοί εἰσι τῶν ἡγουμένων, gehören zu den Anführern, Plat. Prot. 324 c; ἔστι γὰρ δὴ τῶν καλλίστων σοφία Conv. 204 b; ἅτε τοῠ Ἀπόλλωνος ὄντες, dem Apollo geweiht, Phaed. 75 b; ἔστι τῶν αἰσχρῶν, es gehört zu den schimpflichen Dingen, ist schimpflich, Dem. 2, 2. – Auch das Alter wird so bezeichnet, εἶναι ἐτῶν τριάκοντα, von dreißig Jahren sein, Xen. Hell. 3, 1, 14; vgl. Her. 1, 26. – d) ἔκ τινος εἶναι, s. ἐκ, bestehen; ἐξ ὀνομάτων μόνον οὐκ ἔστι ποτὲ λόγος Plat. Soph. 262 a; ἐκ πολλῶν μερῶν ὄν, daraus bestehend, 245 b; – δ ιὰ φόβου εἶναι, = φοβεῖσϑαι u. ä., s. διά; – εἴς τινα, sich auf Einen beziehen; ἐλπίδες εἰς τὸν ἔπειτα χρόνον οὖσαι Plat. Phil. 39 e; Alc. I, 126 a; – ἐν τινι, häufige Umschreibung, ἐν ὀργῇ εἶναι = ὀργίζεσϑαι, wie versari; ἐν τῇ τέχνῃ εἶναι, s. ἐν; – εἰ γὰρ ἐν τούτῳ εἴη, wenn es daran läge, Plat. Prot. 310 e; ἐπί τινι εἶναι, s. ἐπί; – μετά τινος u. σύν τινι, wie ἀμφί u. περί τινι εἶναι, s. diese Präpositionen. – 4) In vielen Vrbdgn liegt in εἶναι mehr als das bloße sein: – a) bedeu ten; τὸ γὰρ εἴρειν λέγειν ἐστί Plat. Crat. 398 d; οὐκοῠν τὸ ἐν ὄχλῳ τοῦτό ἐστιν ἐν τοῖς μὴ εἰδόσιν Gorg. 459 a; οἱ δοκοῠντες εἶναί τι, die sich Etwas zu sein dünken, vgl. οὐδὲν εἴμ' ἄρα, Ar. Vesp. 997; Xen. Cyr. 6, 2, 8; τὰ δὶς πέντε δέκα ἐστίν, zweimal fünf macht zehn. Bes. τοῠτ' ἔστιν, das heißt, bedeutet; ὅπερ ἐστί, was soviel bedeutet wie, Plut. Popl. 17. – b) sich befinden, aufhalten, Thuc. u. A. – c) entstehen, sich ereignen u. dgl.; ὅϑεν τὰ δεινὰ πλήγματ' ἦν γενειάδων Eur. I. T 1366; αὐτίκα βοὴ ἦν Thuc. 3, 22; τί οὖν ἦν τοῦτο; wie kam das? Plat. Phaed. 58 a; ἔσται τοίνυν σοι, ἐὰν ἐμοὶ συνῇς, ἀπιέναι βελτίονι γεγονότι Prot. 318 a; vgl. Gorg. 455 d; πόϑεν γὰρ ἔσται βιοτά; Soph. Phil. 1160, woher soll Lebensunterhalt kommen? ἔσται ταῦτα, das soll geschehen, Plat. Theaet. 194 d; ὡς δ' ἦσαν ἐμβολαὶ δοράτων Plut. Coriol 9. – 5) Pleonastisch tritt εἶναι scheinbar hinzu in Vrbdgn, wie τόν ποτέ οἱ Κινύρης δῶκε ξεινήϊον εἶναι, Il. 11, 20, er gab es ihm, daß es ihm ein Gastgeschenk sei, zum Gastgeschenke; bes. bei nennen, μάτρωος δ' ἐκάλεσσέ μιν ἰσώνυμον ἔμμεν Pind. Ol. 9, 64, nannte ihn, so daß er denselben Namen hatte; σοφιστὴν δή τοι ὀνομάζουσι τὸν ἄνδρα εἶναι Plat. Prot. 311 e; στρατηγὸν ἀπεδέξαντο αὐτέων εἶναι Μελάνϑιον Her. 5, 97; auffallender in absoluten, bes. einschränkenden Zwischensätzen, ἐγὼ δὲ τούτοις ἅπασι κατὰ τοῠτο εἶναι οὐ ξυμφέρομαι, in dieser Beziehung, Plat. Prot. 317 a; τὸ κατὰ τοῠτον εἶναι Xen. An. 1, 6, 9, wenigstens was ihn betrifft; τὸ μὲν τήμερον εἶναι, für heute, Plat. Crat. 396 e; ἐάσωμεν τὸ νῠν εἶναι, für jetzt, Rep. VI, 506 e; Xen. An. 3, 2, 37 Cyr. 5, 3, 42; τὸ μὲν ἐπ' ἐκείνοις εἶναι ἀπολώλατε Hell. 3, 5, 9; τόγε ἐπ' ἐκείνῳ εἶναι ἐσώϑης Lys. 13, 58; τὸ ἐπ' ἐμοὶ εἶναι, so viel an mir liegt, Thuc. 8, 48; τὸ παρὰ τῶν εἰδότων εἰς δύναμιν εἶναι γεγραμμένα Plat. Polit. 300 c, nach Vermögen. Bes. häufig ἑκὼν εἶναι, s. d. W. – Ueber die Auslassungen der Copula εἶναι sind die Grammatiken und für Homer besonders Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 364 zu vergleichen. Derselbe p. 344 über Formen von εἶναι zu Anfang des Verses.
-
3 παρά
πᾰρά [pron. full] [ρᾰ], [dialect] Ep. and Lyr. also [full] παραί: shortd. [full] πάρ, in Hom., Lyr. (but rarely in Trag., in lyr. passages, A.Supp. 553, S.Tr. 636), and in all dial ects exc. [dialect] Att., GDI5434.8 ([place name] Paros), IG5(2).3.14 (Tegea, iv B. C.), Inscr.Magn.26.28 (Thess.), etc.:—Prep. c. gen., dat., and acc., prop.A beside: hence,A WITH GEN. prop. denoting motion from the side of, from beside, from:I of Place,πὰρ νηῶν ἔλθωμεν Il.13.744
;παρὰ ναῦφιν ἐλευσόμεθ' 12.225
, etc.;παρ' Ὠκεανοῖο ῥοάων.. ἐπερχομένη Od.22.197
;πὰρ νηῶν ἀπώσεται Il.8.533
, etc.;δῶρα π. νηὸς ἐνεικέμεν 19.194
;φάσγανον ὀξὺ ἐρυσσάμενος π. μηροῦ 1.190
, cf. 21.173;σπασσάμενος.. ἄορ παχέος π. μηροῦ 16.473
; πλευρὰ παρ' ἀσπίδος ἐξεφαάνθη was exposed beside the shield, 4.468, cf. A.Th. 624.II commonly of Persons,1 with Verbs of going or coming, bringing, etc.,ἦλθε.. πὰρ Διός Il.2.787
;παρ' Αἰήταο πλέουσα Od.12.70
, etc.;ἀγγελίη ἥκει π. βασιλέος Hdt.8.140
.ά; αὐτομολήσαντες π. βασιλέως X.An.1.7.13
;ἐξεληλυθὼς παρ' Ἀριστάρχου D.21.117
; ὁ π. τινὸς ἥκων his messenger, X.Cyr.4.5.53; soοἱ π. τινός Th.7.10
, Ev.Marc.3.21, etc.;ὅστις ἀφικνεῖτο τῶν π. βασιλέως πρὸς αὐτόν X.An.1.1.5
, etc.; τεύχεα καλὰ φέρουσα παρ' Ἡφαίστοιο from his workshop, Il.18.137, cf. 617, etc.;ἀπαγγέλλειν τι π. τινός X.An.2.1.20
;σὺ δὲ οἰμώζειν αὐτοῖς παρ' ἐμοῦ λέγε Luc.DMort.1.2
.2 issuing from a person, γίγνεσθαι π. τινός to be born from, Pl.Smp. 179b; λόγος (sc. ἐστί) π. Ἀθηναίων c. acc. et inf., Hdt.8.55: freq. following a Noun, δόξα ἡ π. τῶν ἀνθρώπων glory from (given by) men, Pl.Phdr. 232a; ἡ π. τινὸς εὔνοια the favour from, i. e. of, any one, X.Mem.2.2.12; τὸ παρ' ἐμοῦ ἀδίκημα done by me, Id.Cyr.5.5.13; τὰ π. τινός all that issues from any one, as commands, commissions, Id.An.2.3.4, etc.; or promises, gifts, presents, Id.Mem.3.11.13; τὰ παρ' ἐμοῦ my opinions, Pl.Smp. 219a; παρ' ἑωυτοῦ διδούς giving from oneself, i. e. from one's own means, Hdt. 2.129, 8.5;παρ' ἑαυτοῦ προσετίθει X.HG6.1.3
; νόμον θὲς παρ' ἐμοῦ by my advice, Pl.Prt. 322d; αὐτοὶ παρ' αὑτῶν of themselves, Id.Tht. 150d, cf. Phdr. 235c.3 with Verbs of receiving, obtaining, and the like ,τυχεῖν τινος π. τινός Od.6.290
, 15.158;πὰρ δ' ἄρα μιν Ταφίων πρίατο 14.452
;ἀρέομαι πὰρ μὲν Σαλαμῖνος Ἀθαναίων χάριν Pi.P.1.76
;εὑρέσθαι τι π. τῶν θεῶν Isoc.9.14
, cf. IG12.40.10; δέχεσθαι, λαμβάνειν, ἁρπάζειν π. τινός, Th.1.20, X.Oec.9.11, Hes.Th. 914; ἀντιάσαι, αἰτήσασθαι π. τινός, S.El. 870 (lyr.), X.HG3.1.4;ἀξιοῖ π. τοῦ ἰατροῦ φάρμακον πιὼν ἐξεμέσαι τὸ νόσημα Pl.R. 406d
;κόσμος τοῖς πράξασι γίγνεται π. τῶν ἀκουσάντων Id.Mx. 236e
: without Verb,ὁ καρπὸς ὁ π. τῶν δημάρχων IG12.76.27
: with Verbs of learning, etc.,μεμαθηκέναι π. τινῶν Hdt.2.104
, etc.4 with [voice] Pass. Verbs,πὰρ Διὸς.. μῆνις ἐτύχθη Il.15.122
;π. θεῶν ἡ τοιαύτη μανία δίδοται Pl.Phdr. 245c
, etc.; τὰ π. τῶν θεῶν σημαινόμενα, συμβουλευόμενα, X.Cyr.1.6.2; τὰ π. τινὸς λεγόμενα ib.6.1.42; τὰ π. τῆς τύχης δωρηθέντα the presents of.., Isoc.4.26;με π. σοῦ σοφίας πληρωθήσεσθαι Pl.Smp. 175e
.III rarely for παρά c. dat., by, near,πὰρ ποδός Pi.P.10.62
, 3.60; παρὰ δὲ κυανέων πελαγέων dub. l. in S.Ant. 966 (lyr.);τὸν Ῥειτὸν τὸν παρὰ τοῦ ἄστεως IG12.81.5
; πολλοὶ παρ' ἀμφοτέρων ἔπιπτον, = ἀμφοτέρωθεν, D.S.19.42.B WITH DAT. denoting rest by the side of any person or thing, answering the question where?I of Places, κατ' ἂρ ἕζετ'.. πὰρ πυρί, ἔκειτο π. σηκῷ, Od.7.154, 9.319;νέμονται π. πέτρῃ 13.408
;ἑσταότες παρ ὄχεσφιν Il.8.565
; πὰρ ποσὶ μαρναμένων ἐκυλίνδετο at their feet, 14.411, etc.; π. θύρῃσι at the door, 7.346;π. ῥηγμῖνι θαλάσσης 2.773
;δεῖπνον.. εἵλοντο παρ' ὄχθῃσιν ποταμοῖο Od.6.97
, cf. Il.4.475, 20.53, etc.;κεῖσθαι παρ' Ἅιδῃ S.OT 972
; παρ' οἴνῳ over wine, ib. 780, etc.II of persons, beside,πὰρ δὲ οἷ αὐτῷ εἷσε Θεοκλύμενον Od.15.285
;κεῖτο παρὰ μνηστῇ ἀλόχῳ Il.9.556
, cf. 6.246, etc.;παρ' ἀνδράσιν εὐνάζεσθαι Od.5.119
;δαίνυσθαι π. τινί 8.243
; πὰρ δέ οἱ ἑστήκει stood by him, Il.4.367.2 at one's house or place, with one,μένειν π. τισί 9.427
;θητευέμεν ἄλλῳ, ἀνδρὶ παρ' ἀκλήρῳ Od.11.490
;φιλέεσθαι π. τινί Il.13.627
; παρ' ἑωυτοῖσι at their own house, Hdt.1.105, cf. 86;παιδευθῆναι π. τινί X.Cyr.1.2.15
;καταλύειν π. τινί D.18.82
(butπαρά τινα καταλῦσαι Th.1.136
), etc.: hence οἱ παρ' ἐμοί those of my household, X.Mem.2.7.4, etc.; τὰ παρ' ἐμοί life with me, Id.An. 1.7.4; οἱ παρ' ἡμῖν ἄνθρωποι our people, Pl.Phd. 64b; ἡ παρ' ἡμῖν πολιτεία, ὁ παρ' ὑμῖν δῆμος, D.15.19; ὁ παρ' αὑτῷ βίοτος one's own life, S.OT 612;τὸ παρ' ἡμῖν πῦρ Pl.Phlb. 29f
; ;τὸ παρ' ἡμῖν σῶμα Pl.Phlb. 29f
; also, in one's hands,τὰ π. τοῖς Ἑλληνοταμίαις ὄντα IG12.91.6
;ἔχειν παρ' ἑωυτῷ Hdt. 1.130
, etc.; οὔπω παρ' ἐμοὶ τότ' ἦν λέγειν I had no right to speak then, Men.Epit.98.3 before, in the presence of,ἤειδε π. μνηστῆρσιν Od. 1.154
; before a judge,δίκας γίγνεσθαι π. τῷ πολεμάρχῳ IG12.16.9
;π. Δαρείῳ κριτῇ Hdt.3.160
;π. τῷ βασιλέϊ Id.4.65
;παρὰ δικασταῖς Th. 1.73
;εἰς κρίσιν καθιστάναι τινὰ π. τισί D.18.13
: hence παρ' ἐμοί in my judgement, Hdt.1.32, cf. S.Tr. 589, E.Heracl. 881, 1 Ep.Cor.3.19; π. τούτῳ μέγα δυνήσεται with him, Pl.Grg. 510e.4 in quoting authors, παρ' Ἐφόρῳ, παρ' Αἰσχίνῃ, π. Θουκυδίδῃ, in Ephorus, etc., Plb. 9.2.4, D.H.Comp.9,18.III Arc., = π. c. gen., from,καθὰ εἶχον τὰς ἰντολὰς π. τᾷ ἰδίᾳ πόλι SIG559.9
(Megalop., iii B. C.), cf. 558.10 (Ithaca, iii B. C.).C WITH ACCUS. in three main senses,I beside, near, by,II along,III past, beyond.I beside, near, by:1 with Verbs of coming, going, etc., to the side of, to,ἴτην π. νῆας Il.1.347
, cf. 8.220, etc.;βῆ.. π. θῖνα 1.34
, cf. 327, etc.; τρέψας πὰρ ποταμόν to the side of.., 21.603, cf. 3.187: more freq. of persons, εἶμι παρ' Ἥφαιστον to the chamber of H., 18.143, cf. Od.1.285, etc.;ἐσιόντες π. τοὺς φίλους Th.2.51
, etc.;φοιτᾶν π. τὸν Σωκράτη Pl.Phd. 59d
; πέμπειν ἀγγέλους, πρέσβεις π. τινά, Hdt. 1.141, Th.1.58, etc.;ἄγειν π. τινά Hdt.1.86
;καταφυγὴ π. φίλων τινάς Th.2.17
.2 with Verbs of rest, beside, near, by, sts. with ref. to past motion (expressed in such phrases asἧσο παρ' αὐτὸν ἰοῦσα Il.3.406
, cf. 11.577), , cf. 13.372; κεῖται ποταμοῖο παρ' ὄχθας lies stretched beside.., Il.4.487, cf. 12.381; παρ' ἔμ' ἵστασο come and stand by me, 11.314, cf. 592, 20.49, etc.;π. πυθμέν' ἐλαίης θῆκαν Od.13.122
;καταθέτω π. τὰ ἴκρια IG12.94.28
; κοιμήσαντο π. πρυμνήσια they lay down by.., Od.12.32, cf. 3.460;ὁ παρ' ἐμὲ καθήμενος Pl.Euthd. 271b
, cf. Phd. 89b; ἐκάθητο π. τὴν πύλην, π. τὴν ὁδόν, LXX Ge.19.1, Ev.Marc. 10.46;παρ' αὐτὸν τὸν καλέσαντα κατακείμενος δειπνῆσαι Thphr.Char. 21.2
, cf. Pl.Smp. 175c;ἐκαθέζετο π. τὸν Λύσιν Id.Ly. 211a
, cf. R. 328c;στὰς παρ' αὐτόν Id.Phd. 116c
;τέμενος νεμόμεσθα.. παρ' ὄχθας Il.12.313
, cf. 6.34, IG12.943.45;τοῦ Εὐρίπου, παρ' ὃν ᾤκει Aeschin.3.90
;κατελείφθη π. τὸν νηόν Hdt.4.87
;τὴν παρ' ἐμὲ ἐοῦσαν δύναμιν Id.8.140
.ά (v.l. ἐμοί); εἶπεν αὐτῷ μένειν παρ' ἑαυτόν X.Cyr.1.4.18
, cf. An.1.9.31, Ar.Fr. 451, Is.8.16, Alex.248, Demetr.Com. Nov.1.5, IG22.654.23 (iii B. C.), Plb.3.26.1, 11.14.3, 28.14.3;ἡ π. θάλασσαν Μακεδονία Th.2.99
, cf. S.El. 184 (lyr.), Tr. 636 (lyr.);Καρβασυανδῆς π. Καῦνον IG12.204.52
;τὸ κουρεῖον τὸ π. τοὺς Ἑρμᾶς Lys.23.3
, cf. And.1.62, Is.6.20, 8.35, Aeschin. 1.182, 3.88, Lycurg.112; (1).109 iii 146 (Epid.); παρ' ὄμμα before one's eyes, E.Supp. 484; π. πόδας on the spot, Phld.Ir.p.78 W., Rh.2.2 S.; immediately thereafter, Plb.1.7.5, 1.8.2, al.b [dialect] Dor., [dialect] Boeot., and Thess., = supr. B. 11.2, at the house of.., with a person, IG7.3171.7 (Orchom. [dialect] Boeot.), GDI 1717 (Delph.); παρ' ἁμὲ πολυτίματος [ὁ σῖτος] Ar.Ach. 759 (Megar.);τοῖς κατοικέντεσσι πὰρ ἀμμέ IG9(2).517.18
(Larissa, iii B. C.); τοῖ πὰρ ἀμμὲ πολιτεύματος ib.13;πεπολιτευκὼρ πὰρ ἁμέ Schwyzer 425.5
(Elis, iii/ii B. C.): so in [dialect] Att., θέμενος π. γυναῖκας depositing with.., Pl. R. 465c.3 with Verbs of striking, wounding, etc.,βάλε στῆθος π. μαζόν Il.4.480
, etc.;τὸν δ' ἕτερον.. κληῗδα παρ' ὦμον πλῆξε 5.146
;τύψε κατὰ κληῗδα παρ' αὐχένα 21.117
, cf. 4.525, 8.325, etc.; , cf. 17.310; δησάμενος τελαμῶνι π. σφυρόν ib. 290.4 with Verbs of placing, examining, etc., side by side with..,ὁ ἔλεγχος π. τὸν ἔλεγχον παραβαλλόμενος Pl.Grg. 475e
, cf. Hp.Mi. 369c, Smp. 214c, R. 348a; ;ἄλλα παρ' ἄλλατιθέμενα.. τῶν χρωμάτων Arist.Mete. 375a24
.b Geom., παραβάλλειν π. apply an area to (i. e. along) a finite straight line, Euc.1.44, Archim.Aequil.2.1;π. τὴν δοθεῖσαν αὐτοῦ γραμμὴν παρατείναντα Pl. Men. 87a
; ἡ [εὐθεῖα] παρ' ἣν δύνανται αἱ καταγόμεναι τεταγμένως the line to which are applied the squares of the or dinates, etc., Apollon. Perg.Con.1.11: hence,c Arith., παραβάλλειν τι π. τι divide by.. (v.παραβάλλω A.
VII. 2);μερίζω τι π. τι Dioph.4.33
; ἐπὶ γ π. ί multiply by 3 and divide by 10, PLond.5.1718.2 (vi A. D.).5 Geom., parallel to.., Democr.155, Arist. Top. 158b31, Archim.Sph. Cyl.1.12, al.6 metaph. in Gramm., like, as a parody of.., π. τὸ Σοφόκλειον, π. τὰ ἐν Τεύκρῳ Σοφοκλέους, Sch.Ar.Av. 1240, Nu. 584.b Gramm., of words which differ as compared with other words, π. τὸ τοῦ ἔρωτος ὄνομα σμικρὸν παρηγμένον ἐστίν.. [τὸ ἥρως] Pl.Cra. 398d, cf. 399a, Lg. 654a: hence, derived from.., π. τὸ ἔδαφος, δάπεδον, A.D. Pron.31.16; π. τὸ δρῶ δρᾶμα Sch.A.R.2.624;σύγκειται [τὸ αὐθέντης] π. τὸ εἷναι.. καὶ π. τὸ αὐτός Phryn.PSp.24
B.7 generally, of Comparison, alongside of, compared with, usu. implying superiority,δοκέοντες π. ταῦτα οὐδ' ἂν τοὺς σοφωτάτους ἀνθρώπων Αἰγυπτίους οὐδὲν ἐπεξευρεῖν Hdt.2.160
, cf. 7.20, 103;ἡλίου ἐκλείψεις αἳ πυκνότεραι π. τὰ ἐκ τοῦ πρὶν χρόνου μνημονευόμενα ξυνέβησαν Th.1.23
, cf. 4.6;τῶν ἁπάντων ἀπερίοπτοί εἰσι π. τὸ νικᾶν Id.1.41
;π. τὰ ἄλλα ζῷα ὥσπερ θεοὶ ἄνθρωποι βιοτεύουσι X.Mem.1.4.14
;φαίνεται π. τὸ ἀλγεινὸν ἡδὺ καὶ π. τὸ ἡδὺ ἀλγεινὸν ἡ ἡσυχία Pl.R. 584a
, cf. Phdr. 236d, La. 183c, al.;εὐδαίμων μᾶλλον π. πάντας BCH26.332
([place name] Halae);προετέρει π. πάντας PSI 4.422.34
(iii B. C.): sts. implying inferiority or defect, ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ' ἀγγέλους a little lower than the angels, LXX Ps. 8.6; μιᾷ ἡμέρᾳ ὑστεροῦσι π. τὸν ἥλιον lag one day behind the sun, Gem.8.19; so perh. παρ' αὐτόν, ὑπὲρ αὐτόν (has passed the ball?) short of him, beyond him, Antiph.234; μέγα τοι ἡμέρα παρ' ἡμέραν γιγνομένη γνώμην ἐξ ὀργῆς μεταστῆσαι one day compared with another is important.., a day's delay makes a difference, Antipho 5.72; τί γὰρ παρ' ἦμαρ ἡμέρα τέρπειν ἔχει προσθεῖσα κἀναθεῖσα τοῦ γε κατθανεῖν; what joy has one day compared with another to offer, since it only brings us nearer to, or farther from, death (which is neither good nor evil)? S.Aj. 475; ὃς μὲν κρίνει (prefers) ἡμέραν παρ' ἡμέραν, ὃς δὲ κρίνει (approves)πᾶσαν ἡμέραν Ep.Rom.14.5
.8 with Verbs of estimating, to set at so and so much, hence π. = equivalent to.., ταρβῶ μὴ.. θῆται παρ' οὐδὲν τὰς ἐμὰς ἐπιστολάς set at nought, E.IT 732, cf. A. Ag. 229 (lyr.);παρ' οὐδὲν ἄγειν S.Ant.35
; π. μικρὸν ἡγεῖσθαι or ποιεῖσθαί τι hold of small account, Isoc.5.79, D.61.51;παρ' ὀλίγον ποιεῖσθαί τινα X.An.6.6.11
; so with εἶναι, etc., παρ' οὐδέν ἐστι are as nothing, S.OT 983, cf. Ant. 466; ;οὐ π. μέγα ἔσεσθαι τὸ πταῖσμα Arr.An.1.18.6
; so perh. π. σμικρὰ κεχώρηκε have turned out of little account, have amounted to little, Hdt.1.120.b in Accountancy, without a verb, π. τὴν καταλλαγήν on account of κ., PHib.1.100.4 (iii B. C.).9 of correspondence, ὀφείλειν στατῆρα π. στατῆρα stater for stater (one to each of two creditors), BCH50.214 (Thasos, v B. C.);πληγὴν π. πληγὴν ἑκάτερον Ar.Ra. 643
; συνεῖναι ἑκατέρῳ ἡμέραν παρ' ἡμέραν stayed day for day with each, D.59.46; hence of alternation, ποιεῖσθαι ἁγνείας καὶ θυσίας δύο π. δύο, of four priests acting two and two alternately, BGU1198.12 (i B. C.); τοῦ καθημερινοῦ ἢ μίαν π. μίαν (sc. ἡμέραν) [πυρετοῦ] quotidian or tertian fever, ib.956.3 (iii A. D.): sts. without doubling of the Noun, παρ' ἡμέρην, opp. καθ' ἡμέρην, tertian, opp. quotidian, Hp.Aph.1.12; καθ' ἡμέραν, παρ' ἡμέραν, π. δύο, π. τρεῖς every day, every second day, every third (fourth) day, Arr.Epict.2.18.13; π. μίαν every second day, Plb.3.110.4; παρ' ἐνιαυτόν every second year, Plu.Cleom.15; παρ' ἔτος year and year about, Arist.GA 757a7; every second year, Paus.8.15.2; π. μέρος by turns (v. μέρος II. 2);ὁ ἀνὰ μέρος παρ' ἓξ μῆνας ὑπὲρ γῆν τε καὶ ὑπὸ γῆν γινόμενος Ἄδωνις Corn. ND28
; π. μῆνα τρίτον every third month, Arist.HA 582b4, cf. Plu.2.942e; but π. τρία [ἔτεα] prob. every fourth year, IG5(2).422 ([place name] Phigalea), cf. Arr.Epict. l.c.; ἕνα παρ' ἕνα παραλειπτέον every second one, Nicom.Ar.1.18; ἕνα π. δύο ([etym.] τρεῖς) every third (fourth) one, ibid.; παρὰ δ' ἄλλαν ἄλλα μοῖρα διώκει now one now another, E.Heracl. 611.10 precisely at the moment of, παρ' αὐτὰ τἀδικήματα flagrante delicto, D.18.13, 21.26;ἀποδώσω π. τὸν εὔθυνον τὸ καθῆκον IG12.188.31
; π. τοιοῦτον καιρόν, π. τὰς χρείας, D.20.41,46; π. τὰ δεινά in the midst of danger, Plu.Ant.63;π. τὴν πρώτην γένεσιν Jul.Or.1.10b
; π. τὴν πρώτην (sc. ἐπίθεσιν) at the first attack, Hld.9.2;π. γε τὴν πρώτην ὁρμήν Ael.NA14.10
.b distributively, whether of Time, π. τὰ ἑβδομήκοντα ἔτεα in each complete period of seventy years, Hdt.1.32;ἐν ταῖς ὁδοιπορίαις π. στάδια διακόσια.. τοῖς ἑκατὸν σταδίοις διήνεγκαν ἀλλήλων X.Oec.20.18
; πὰρ Ϝέτος each year, every year, Tab.Heracl. 1.101;π. τὸν ἐνιαυτὸν ἕκαστον IG12(7).5.14
([place name] Amorgos); παρ' ἆμάρ τε καὶ νύκτα day and night, B.Fr.7; or more generally, πὰρ τὰν ἐλαίαν in respect of each olive plant, Tab.Heracl.1.122; παρ' ἡμέραν αἱ ἀμίαι πολὺ ἐπιδήλως αὐξάνονται from day to day, per day, Arist.HA 571a21;τὸ παρ' ἑκάστην βάσιν γινόμενον μικρὸν πολὺ γίνεται π. πολλάς Id.Pr. 881b26
;ἡ παρ' ἡμέραν χάρις D.8.70
;τὸ παρ' ἑκάστην ἡμέραν ἡδύ Pl. Lg. 705a
.c παρ' ἆμαρ on (this) day, to-day, τὸ μὲν πὰρ ἆμαρ, τὸ δέ .. to-day and to-morrow, Pi.P.11.63; but παρ' ἦμαρ to-morrow, S. OC 1455 (lyr.).d throughout a period of time,π. τὴν ζόην Hdt. 7.46
;π. τὸν βίον ἅπαντα Pl.Lg. 733a
;π. πάντα τὸν χρόνον D.18.10
; also more loosely, during, π. τὴν πόσιν while they were drinking, Hdt.2.121.δ; π. τὸν πότον Aeschin.2.156
;π. τὴν κύλικα Plu.Ant.24
; π. δεῖπνον or π. τὸ δεῖπνον, Id.2.737a,674f.II along,ὄνος παρ' ἄρουραν ἰών Il.11.558
;βῆ δὲ θέειν π. τεῖχος 12.352
;π. ῥόον Ὠκεανοῖο ᾔομεν Od. 11.21
;ἔπλεον π. τὴν ἤπειρον Hdt.7.193
;π. πᾶσαν τὴν ὁδόν Isoc.4.148
; ὀρθὴν παρ' οἶμον.. τύμβον κατόψει straight along the road, E.Alc. 835;παρ' ὅλην τὴν φάραγγα Plb.10.30.3
; παρ' αὐτὴν τὴν χαράδραν παραπορευομένων ib.9; for παραβάλλειν π., v. supr. c. 1.4b.2 strictly according to, without deviating from,εἶμι π. στάθμην ὀρθὴν ὁδόν Thgn. 945
, cf. S.Fr.474.5; ὠμοί τε δούλοις πάντα καὶ π. στάθμην, i.e. too strict, A.Ag. 1045; π. τὸν λόγον ὃν ἀποφέρουσιν.. ἐπιδείξω I will prove to you strictly according to the accounts which they themselves submit, D.27.34.III past, beyond,παρὰ σκοπιὴν καὶ ἐρινεὸν ἠνεμόεντα.. ἐσσεύοντο Il.22.145
, cf. Od.3.172, 24.12;βῆ δὲ π. Κρουνούς h.Ap. 425
; π. τὴν Βαβυλῶνα παριέναι pass by Babylon, X.Cyr.5.2.29; παρ' αὐτὴν τὴν χύτραν ἄκραν ὁρῶντες looking over the edge of.., Ar.Av. 390.2 metaph., over and above, in addition to,οὐκ ἔστι π. ταῦτ' ἄλλα Id.Nu. 698
;π. ταῦτα πάντα ἕτερόν τι Pl.Phd. 74a
, cf.R. 337d, D.18.139, X.HG 1.5.5; ἑκὼν ἐπόνει π. τοὺς ἄλλους more than the others, Id.Ages.5.3, cf. Mem.4.4.1, Oec.20.16;ἃ τῷ ῥαψῳδῷ προσήκει καὶ σκοπεῖσθαι καὶ διακρίνειν π. τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους Pl. Ion 539e
.3 metaph., in excess over, πὰρ δύναμιν beyond one's strength, Il.13.787, cf. Th.1.70, Hyp.Lyc.16, Arist.Rh.Al. 1423b29;π. τὴν δ. Id.Po. 1451b38
.4 metaph., in transgression or violation of,π. μοῖραν Od.14.509
;π. μοῖραν Δίος Alc.Supp. 14.10
; παρ' αἶσαν, παρὰ δίκαν, Pi.P.8.13, O.2.16, etc.;π. τὸ δίκαιον Th.5.90
, etc.; π. τὰς σπονδάς, τὸν νόμον, Id.1.67, X.HG1.7.14;π. φύσιν Th.6.17
, cf. Pl.Lg. 747b; π. τὴν στήλην prob. in IG12.45.20; π. καιρόν out of season, Pi.O.8.24, etc.; π. γνώμαν ib.12.10, cf. A.Supp. 454; π. δόξαν, π. τὸ δοκοῦν ἡμῖν, π. λόγον, Th.3.93, 1.84, Plb.2.38.5; παρ' ἐλπίδα or ἐλπίδας, A.Ag. 899, S.Ant. 392, etc.; πὰρ μέλος out of tune, Pi.N.7.69;π. τὴν ἀξίαν Th.7.77
, etc.; π. τὸ εἰωθός, τὸ καθεστηκός, Id.4.17, 1.98.5 π. τοσοῦτον ἦλθε κινδύνου, = παρῆλθε τοσοῦτον κινδύνου, passed over so much ground within the sphere of danger, i.e. incurred such imminent peril, Id.3.49, cf. 7.2; in such phrases the tmesis was forgotten, and the acc. came to be governed by παρά, which thus came to mean 'by such and such a margin', ' with so much to spare', ἐνίκησαν π. πολύ, ἡσσηθέντες π. πολύ, Id.1.29, 2.89, cf. Pl. Ap. 36a; παρὰ δ' ὀλίγον ἀπέφυγες only just, E.IT 870 (lyr.); ; δεινότατον π. πολύ by far, Ar.Pl. 445; παρ' ὅσον quatenus, Luc.Nec.17, etc.; π. δύο ψήφους ἀπέφυγε by two votes, Hyp.Eux.28, cf. D.23.205;π. τέτταρας ψήφους μετέσχε τῆς πόλεως Is.3.37
; π. τοσοῦτον ἐγένετο αὐτῷ μὴ περιπεσεῖν by so much (= little) he missed falling in with.., Th.8.33; π. πέντε ναῦς πλέον ἀνδρὶ ἑκάστῳ ἢ τρεῖς ὀβολοὶ ὡμολογήθησαν ib.29; οὐ π. μικρὸν ἐποίησαν they made no little difference, Isoc.4.59.b in phrases like π. τοσοῦτον ἦλθε κινδύνου, τοσοῦτον was sts. understood of the interval from danger, etc., and παρά came to mean 'by so much short of' (τὸ π. μικρὸν ὥσπερ οὐδὲν ἀπέχειν δοκεῖ Arist.Ph. 197a29
), within such and such a distance of, so near to, τὴν Ἠϊόνα π. νύκτα ἐγένετο (sc. αὐτῷ) λαβεῖν he was within one night of taking E., Th.4.106; π. μικρὸν ἦλθον ἀποθανεῖν I came within a little of.., Isoc. 19.22, cf. Plb.1.43.7, Plu. Caes. 39; παρ' ἐλάχιστον ἦλθε.. ἀφελέσθαι was within an ace of taking away, Th.8.76; παρ' οὐδὲν μὲν ἦλθον ἀποκτεῖναι (were within a mere nothing, within an ace of killing him),ἐξεκήρυξαν δ' ἐκ πόλεως Aeschin. 3.258
, cf. Plu.Pyrrh. 14, Alex.62; π. τοσοῦτον ἦλθε διαφυγεῖν so near he came to escaping, Luc.Cat.4; ;παρ' οὐδὲν ἐλθόντες τοῦ ἀποβαλεῖν Plb.1.45.14
, cf. 2.55.4, D.S.17.42: hence without ἐγένετο or ἐλθεῖν, π. μίαν μονάδα (less) by one, i.e. less one, Nicom.Ar.1.8; τεσσαράκοντα π. μίαν, = 39, 2 Ep.Cor.11.24; παρ' ἕνα τοσοῦτοι the same number less one, Plu. Publ.9; σύ μοι παρ' ἕνα ἥκεις ἄγων you have brought me one too few, Luc.Cat.4;δύναται π. δύο συλλαβὰς εἶναι τὸ καταληκτόν Heph.4.2
; τὰ ὁλοκόττινα ηὑρέθησαν π. ἑπτὰ κεράτια seven carats short, PMasp.70.2 (vi A. D.); πάντες παρ' ἕνα, πάντες παρ' ὀλίγους, all save one (a few), Plu.Cat.Mi.20, Ant.5;ἔτη δύο π. ἡμέρας δύο IG5(1).801
([place name] Laconia); of one Μάρκος, θηρίον εἶ π. γράμμα you are a bear ([etym.] ἄρκος) all but a letter, AP11.231 (Ammian.); ὡς π. τι καὶ τὰς ὄψεις ἀφανίσαι so that he all but (lit. less something) lost his sight, Vett.Val.228.6; π. τι βυθίζεσθαι v.l. in Ev.Luc.5.7; τὸ π. τοῦτο the figure less that, i.e. the remainder or difference, PTeb.99.10 (ii B. C.), cf. POxy.264.4 (i A. D.), PAmh.2.148.5 (v A. D.); hence of any difference whether of excess or defect, οὐδὲν π. τοῦτο ποιούμενοι τοὺς.. Λευκανούς τε καὶ τοὺς.. Σαυνίτας making no difference between.., Str.6.1.3, cf. 14.5.11, Plu.2.24c.6 hence of the margin by which anything increases or decreases, and so of the cause according to which anything comes into existence or varies,τὸ εὖ π. μικρὸν διὰ πολλῶν ἀριθμῶν γίνεται Polyclit.2
(cf. μικρός III. 5 c); διαφέρει π. τὰς τῶν παθημάτων ἐναντιώσεις according to.., Arist.HA 486b5;μεταπίπτει π. τὰ κλίματα Gem. 5.29
, cf. 11.5, al.; π. τὰ πράγματα cj. in Apollod.Car.11.7 more generally of the margin by which an event occurs, i.e. of the necessary and sufficient cause or motive (τὸ μὴ π. τοῦτο γίνεσθαι τότε λέγομεν, ὅταν ἀναιρεθέντος τούτου μηδὲν ἧττον περαίνηται ὁ συλλογισμός Arist.APr. 65b6
, cf. 48a24, al.), κεινὰν π. δίαιταν just for the sake of unsatisfying food, Pi.O.2.65; ἕκαστος οὐ π. τὴν ἑαυτοῦ ἀμέλειαν οἴεται βλάψειν each thinks that his own negligence will not suffice to cause injury, Th.1.141, cf. Isoc.3.48; π. τὴν αὑτοῦ ἁμαρτίαν all through his own fault, Antipho 3.4.5, cf. Isoc.6.52, D.4.11, 18.232; πολλὰ.. ἐστιν αἴτια τούτων, καὶ οὐ παρ' ἓν οὐδὲ δύ' εἰς τοῦτο τὰ πράγματ' ἀφῖκται not from one or two causes only, Id.9.2; οὐ π. τοῦτο οὐκ ἔστι it does not follow that it is not.., 1 Ep.Cor.12.15; π. τὸ τὴν ἀρίθμησιν ποιήσασθαι ἐξ ἑτοίμου τοὺς ἐργώνας οὐκ ὀλίγα χρήματα περιεποίησε τῇ πόλει by the simple fact of prompt payment, IPE12.32B35 (Olbia, iii B. C.); , cf. Plb.3.103.2, 18.28.6, al.; οὐδεὶς παρ' ἑαυτόν ἐστι βασιλεύς thanks to himself alone, Aristeas 224;παρ' αὑτὸν ἀτυχεῖ Arr.Epict.3.24.2
, cf. Phld.Rh.2.16 S.;παρ' ἡμᾶς ἡ τῶν ἀγαθῶν ἀπόστασις Hierocl. in CA25p.477M.
; εἶναι π. τοῦτο σωτηρίαν τε πόλει καὶ τοὐναντίον, i.e. on this depends.., Pl.Lg. 715d, cf. X.Eq.Mag.1.5, D.C.Fr.36.5;π. μίαν ἡμέραν καὶ ἓν πρᾶγμα καὶ ἀπόλλυται προκοπὴ καὶ σῴζεται Epict.Ench.51.2
; π. τὸ Ἕλληνά με εἶναι just because I am a Greek, UPZ7.13 (ii B. C.);π. τὸ ἀγαπᾶν αὐτὸν αὐτήν LXX Ge.29.20
, cf. Ex.14.11; later more loosely, because of.., Phld.Rh.1.158 S., Gem.6.24, etc.; οὐδὲν π. σὲ γέγονε it is no fault of yours, PRyl.243.6 (ii A. D.), cf. POxy.1420.7 (ii A. D.).8 of a limit of possibility,εἴπερ ἐνεδέχετο π. τοὺς παρόντας καιρούς D.18.239
; πεῖσαι τό γε παρ' αὑτόν to persuade (the judges) so far as in you lies, Arr.Epict.2.2.20; οἴμωζε παρ' ἐμέ as far as I am concerned, for all I care, Ar.Av. 846.D POSITION: παρά may follow its Subst. in all three cases, but then becomes by anastrophe πάρα: when the ult. is elided, the practice varies,τῇσι παρ' Il.18.400
; but Ἡφαίστοιο πάρ' ib. 191.F πάρα (with anastrophe) stands for πάρεστι and πάρεισι, Il.1.174, Hes.Op. 454, A.Pers. 167, Hdt.1.42, al., S.El. 285, Ar.Ach. 862, etc.G IN COMPOS.,I alongside of, beside, of rest, παράκειμαι, παράλληλοι, παρέζομαι, πάρειμι (εἰμί), παρίστημι; of motion, παραπλέω, πάρειμι ([etym.] εἶμι).II to the side of, to, παραδίδωμι, παρέχω.IV metaph.,2 of comparison, as in παραβάλλω, παρατίθημι.3 of alteration or change, as in παραλλάσσω, παραπείθω, παραπλάσσω, παρατεκταίνω, παραυδάω, παράφημι.4 of a side-issue, παραπόλλυμι. (Cogn. with Goth. faúr 'along', Lat. por-.) -
4 αὐτός [2]
αὐτός, ή. ό. Am ausführlichsten hat über dies Pronomen gehandelt Herm. Opusc. I p. 308 ff, wovon ein Auszug Viger. p. 783 ff gegeben. Die Grundbedeutung ist se lb st, Hervorhebung eines Gegenstandes dadurch, daß man ihn allem Andern, was er nicht ist, entgegensetzt u. dies Andere ausschließt. Gewöhnlich unterscheidet man 3 Hauptfälle.
I. Selbst, in eigener Person, u. zwar, 1) ohne weiteten Zusatz beim Verbum, so daß die Person durch dieses bestimmt wird, von Bernhardy Synt. p. 286 richtig ausgedrückt: ich – du – er als einer u. derselbe mit Ausschluß eines Andern. Der Ggstz ist entweder bestimmt ausgedrückt, od. aus dem Zusammenhange leicht zu ergänzen, z. B. αὐτοὺς δέ, die Leiber, im Ggstz gegen die Seele, Il. 1, 4; Od. 11, 602 αὐτὸς δέ Herakles, im Gegensatze zu seinem εἴδωλον; das Hauptvolk gegen seine Bundesgenossen, Il. 11, 220; die Mutter gegen die Jungen Iliad. 2, 317, die Eltern gegen die Kinder 3, 301; der Mann gegen das Weib, Plat. Gorg. 511 e; die Krieger gegen die Rosse, Il. 2, 466. 762; die Cyclopen gegen die Heerden, Od. 9, 167; die Einwohner gegen die Stadt, 9, 40; das Ganze gegen einen Theil, Il. 7, 474; oft ehrend den Gebieter, Heerführer bezeichnend, 6, 18. 8, 4; αὐτὸς καὶ δμῶες Theocr. 24, 50; ohne Ggstz, der Herr, ἠρόμην ὅπου αὐτὸς εἴη Plat. Rep. I, 327 b; der Meister; so antwortet bei Ar. Nubb. 219 der Schüler auf die Frage, τίς οὗτος οὑπὶ τῆς κρεμάϑρας ἀνήρ; – αὐτός; so sagten die Pythagoräer αὐτὸς ἔφα, der Meister hat gesagt. Oft nimmt αὐτός den Hauptbegriff wieder auf, der dann durch καί erweitert wird, δίδωϑι δέ μοι κλέος ἐσϑλόν, αὐτῷ καὶ παίδεσσι καὶ αἰδοίῃ παρακοίτι Od. 3, 381; τειχίζειν δὲ πάντας πανδημεὶ τοὺς ἐν τῇ πόλει, καὶ αὐτοὺς, καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας Thuc. 1, 90. Der Ggstz wird auch durch ein auf αὐτός bezogenes Particip ausgedrückt, αὐτή τε καὶ τὸν υἱὸν ἔχουσα, = καὶ ὁ υἱός, Xen. Cyr. 1, 3, 1; εἰ ἡμῖν ἀφίκοιτο εἰς τὴν πόλιν αὐτός τε καὶ τὰ ποιήματα βουλόμενος ἐπιδεῖξαι Plat. Rep. III, 398 a; – καὶ αὐτός, ebenfalls, wie et ipse, Thuc. 5, 8; Xen. An. 3, 4, 44. 7, 8, 17. – 2) mit hinzutretendem Pronomen, a) mit pron. pers., denen es zuweilen mit größerem Nachdruck vorgesetzt wird, αὐτὸν σέ, dich selbst, dichgerade, vgl. αὐτῷ ἐμοί Plat. Phaedr. 91 a; αὐτὸν ἐμέ Conv. 220 e; bei Hom. mit denenklitischen Formen, αὐτόν μιν Od. 4, 244, αὐτὸν μέν σε 17, 595; gewöhnlich aber steht es nach, u. zwar bei Hom. stets getrennt, ἐμέϑεν αὐτῆς Od. 23, 78, σέο αὐτοῦ, ἓ αὐτόν; in der Prosa u. bei att. Dichtern in den cass. obliquis des sing. das Reflexivum ἐμαυτοῦ, ῆς, ῷ, όν u. s. w.; wo es bei den Att. nachsteht, ist σὲ αὐτόν nachdrücklicher als σεαυτόν. Daß übrigens αὐτός allein nicht bloß im nom., sondern auch in den andern Casus die Stelle der pron. pers. vertreten kann, ergiebt sich aus 1), z. B., αὐτὸν ἐλέησον, sc. ἐμέ, Il. 24, 503; περὶ αὐτοῦ, = ἐμαυτοῦ, Od. 21, 249; ἀλλὰ Δία ξένιον δείσας αὐτόν τ' ἐλεαίρων 14, 389, = σέ. Wenn es die Stelle der Reflexiva vertritt, wird es gewöhnlich mit dem spirit. asper geschrieben, so daß also αὑτόν für ἐμαυτόν u. σεαυτόν, αὑτῶν für ἡμῶν (ὑμῶν) αὐτῶν steht; doch ist diese von Hermann zu Soph. Ts. 451 durchgeführte Ansicht von Bernhardy Synt. p. 287 nicht anerkannt, u. in den mss., welche freilich hier nicht allein entscheiden können, nicht befolgt. Spätere mochten hierin überh. ungenauer sein, wie Pol. 11, 29 οὐδ' ἐν αὐτοῖς εἴχετε τὰς ἐλπίδας für ἡμῖναὐτοῖς; βοηϑῶν τοῖς αὐτοῦσυμμάχοις, = ἐμοῖς, 17, 5 (Bekk. αὑτοῖς, αὑτοῦ); – der selbst bei genaueren Schriftstellern nicht seltenen Verwechselung von αὐτοῦ u. αὑτοῦ in der dritten Person nicht zu gedenken. – b) Dem pron. poss. wird es im gen, hinzugefügt, ἐμὸν αὐτοῦ χρεῖος, meine eigene Noth, Od. 2, 45; ϑρῆνον ἐμὸν τὸν αὐτῆς Aesch. Ag. 1296; τὸν ἐμὸν αὐτοῦ τοῦ ταλαιπώρου βίον Ar. Plut. 33; ἄπιτε ἐπὶ τὰ ὑμέτερα αὐτῶν Her. 6, 97; in att. Prosa nicht selten, z. B. τοῖς ἡμετέροις αὐτῶν φίλοις Xen. An. 7, 1, 29. – c) Beim pron. demonstr. nachdrücklich: gerade, eben, z. B. αὐτὸ τοῦτο τὸ Βυζάντιον, eben dies Byzanz, Xen. An. 7, 1, 27; αὐτὰ ταῦτ' ἦν τὰ λεχϑέντα Plat. Tim. 19 a, das gerade war; σοφώτερος κατ' αὐτό γε τοῠτο, gerade hierin, Phaedr. 243 b; adverbial., αὐτὸ τοῦτο, ἵνα, eben deshalb, Prot. 310 e; mit folgdm inf., αὐτὸ γὰρ τοῦτό ἐστι χαλεπὸν ἀμαϑία, τὸ – δοκεῖν, weil es scheint, Conv. 2044, vgl. unten. Ebenso bei anderen Pronomen, αὐτὸς ἓκαστος, jeder für sich, Her. 8, 123 u. öfter; Thuc. 7, 70; αὐτοὶ ἑκάτεροι Her. 9, 26; wobei αὐτὸς immer voransteht; αὐτὴν αὐτήν, sie selbst, Plat. Crat. 439 a. – Hiebei ist noch ein doppelter Gebrauch zu merken: α) αὐτός steht allein zuweilen mit Nachdruck, wie im Deutschen ein betontes er, für αὐτὸς οὗτος, so daß man, besonders wenn ein Relativsatz folgt, es geradezu für οὗτος erklärt hat, was aber dem Satze eine andere Färbung geben würde, ἐγὼ τοίνυν ἡγοῠμαι, ὅσοι μὲν ἐν τῇ δημοκρατίᾳ ἄτιμοι ἦσαν, – προςήκειν αὐτοῖς, ich meine, wer zur Zeit der Volksherrschaft der bürgerlichen Ehre beraubt war, – ihnen allen kommt es zu, Lys. 25, 11; νομίσαντες δι' αὐτὸ οὐχ ἡσσᾶσϑαι, δι' ὅπερ οὐδ' οἱ ἕτεροι νικᾶν Thuc. 7, 34; ἐπ' αὐτὸ ἥκεις ἐρευνῶν, ὅτῳ διαφέρει ἡ σωφροσύνη Plat. Charm. 166 b; ἀπέπτυσ' αὐτὴν, ἥτις ἄνδρα – ἄλλον φιλεῖ Eur. Troad. 668; αὐτὸ οὐκ εἴρηται, ὃ μάλιστα ἔδει ῥηϑῆναι, das gerade ist nicht gesagt, Plat. Rep. II, 362 d; ὃν ᾤετο πιστόν οἱ εἶναι, ταχὺ αὐτὸν εὗρεΚύρῳ φιλαίτερον Xen. An. 1, 9, 29, wie 2, 5, 27. 6, 2, 9; man vgl. noch ὅς κε ϑεοῖς ἐπιπείϑηται, μάλα τ' ἔκλυον αὐτοῦ Il. 1, 218. – β) Um das Häufen der Relativa, bes. in verschiedenen Casus zu vermeiden, setzt man für das zweite, den Satz eigentlich anaeoluthisch formend, αὐτός, z. B. ὃ φῂς σὺ μέγιστον ἀγαϑὸν εἶναι καὶ σὲ δημιουργὸν εἶναι αὐτοῦ Plat. Gorg. 452 d; ἣν ὅδε Αφροδίτην μὲν λέγεσϑαί φησι, τὸ δ' ἀληϑέστατον αὐτῆς ὄνομα Ἡδονὴν εἶναι Phil. 12 b; Rep. IX, 578 c; vgl. Xen. Cyr. 3, 1, 38; ἐκεῖνοι τοίνυν, οἷς οὐκ ἐχαρίζονϑ' οἱ λέγοντες οὐδ' ἐφίλουν αὐτούς Dem. 3, 24; ganz parenthetisch, Xen. Cyr. S, 1, 46. – γ) Des größeren Nachdruckes wegen wird es zum pron. reflexivum hinzugesetzt, das Subject hervorzuheben, οἱ δὲ καὶ αὐτοὶ σφῇσιν ἀτασϑαλίῃσιν – ἄλγε' ἔχουσιν Od. 1, 33, vgl. Sengebusch Aristonic. p. 23; αὐτὸς καϑ' αὑτοῠ τὴν ὕβριν μαντεύσεται, gegen sich selbst, Aesch. Sept. 408; αὐτὸς πρὸς αὑτοῦ ὄλωλεν Soph. Ant. 1177; τὸ γιγνώσκειν αὐτὸν αὑτόν Plat. Charm. 165 b; αὐτὸς αὑτὸν ἀπέκτεινεν Plut. Mar. 46; es tritt selbst zwischen den Artikel od. die Präposition u. das Reflexivum, τοῖς αὐτὸς αὑτοῠ πήμασιν βαρύνεται Aesch. Ag. 845; οὐ τὴν ὁτουοῠν μητέρα διενοεῖτο ἀποκτεῖναι, ἀλλὰ τὴν αὐτὸς αὑτοῠ Plat. Alc. II, 144 c. – 3) Beim Nomen, welches im Attischen dann mit Ausnahme der nom. propr. u. weniger ohne Artikel geläufiger Wörter, wie βασιλεύς vom Perserkönig, οὐρανός, ἥλιος, πατήρ, μήτηρ u. ä., immer den Artikel hat; πρὸς αὐτοῦ Ζηνός, bei Zeus selbst, Soph. Phil. 482; ὁ τλήμων αὐτός Phil. 161, wo die Stellung auch αὐτὸς ὁ τλήμων sein könnte (nicht ὁ αὐτὸς τλήμων). Mit besonderem Nachdruck, ἄκρον ὑπὸ λόφον αὐτόν, gerade unter, Il. 13, 615; οὔ μοι μέλει ἄλγος, οὔτ' αὐτῆς Ἑκάβης, selbst Hekabe's Schmerz bekümmert mich nicht, 6, 451; αὐτὸ τὸ περίορϑρον, gerade den Anbruch des Tages, Thuc. 2, 3; αὐτὰ τὰ ῥήματα, genau die Worte, Plat. Phaedr. 271 c; αὐτὸ τοὐναντίον, gerade das Gegentheil, sehr oft. Weil αὐτός andere Rücksichten ausschließt, so bedeutet es oft: etwas an u. für sich, def. im philosophischen Sprachgebrauche, wo gew. das neutr. αὐτό u. das nom. ohne Artikel steht, φαμέν τι εἶναι δίκαιον αὐτὸ ἢ οὐδέν Plat. Phaed. 65 d, gerecht an u. für sich, das absolut Gerechte; οὐκ αὐτὸ δικαιοσύνην ἐπαινοῠντες, nicht die Gerechtigkeit an u. für sich, als solche lobend, Rep. II, 363 a; vollständig, ἀδελφὸς αὐτὸ τοῠτο, ὅπερ ἐστί Conc. 199 e; ähnl. αὐτὴ κίνησις Soph. 256 b; αὐτῆς περὶ δικαιοσύνης, ὅτι ἐστί Phil. 62 a; seltener mit dem Artikel, τί ποτ' ἐστὶν αὐτὸ ἡ αρετή Prot. 360 e; μανϑάνων αὐτὴν τὴν ἀλήϑειαν, οἷόν ἐστιν Rep. IX, 582 a; Sp. bilden Composita der Art, so z. B. Arist. Top. 6, 8, 6, wo aber Bekker αὐτὸ βούλησις, αὐτὸ ἐπιϑυμία, αὐτὸ ἡδύ getrennt schreibt. – 4) Aus der Bdtg selbst gehen folgende hervor: a) vonselbst, auseigenem Antriebe, ἀλλά τις αὐτὸς ἴτω Il. 17, 254; οἱ δὲ καὶ αὐτοὶ παυέσϑων Od. 2, 168; ἥξει γὰρ αὐτά, κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω Soph. O. R. 342 ( Schol. αὐτόματα); οἳ καὶ τοῖς μὴ ἐπικαλουμένοις αὐτοὶ ἐπιστρατεύουσι Thuc. 4, 60; ὑπό τινος ἐρεϑισϑεὶς καὶ αὐτὸς ἀχϑεσϑείς Xen. An. 6, 7, 9; mit dem Zusatz αὐτοὶ ἐϑέλοντες 5, 10, 6. So αὐτὸ δείξει, das wird sich von selbst zeigen, Plat. Hipp. mai. 288 b; ὡς αὐτὸ δηλοῖ, wie von selbst erhellt, Prot. 329 b. – b) für sich selbst, ohne Andere, allein, αὐτός περ ἐών, obwohl er allein war, Il. 8, 99, Scholl. Aristonic. αὐτός: ἡ διπλῆ, ὅτι ἐν ἴσῳ τῷ μόνος; ἀλλ' οὔ πως ἅμα πάντα δυνήσεαι αὐτὸς ἑλέσϑαι 13, 729; αὐτοὶ καὶ οὐ μετὰ τῶν πλειόνων Thuc. 5, 60; τὰς ναῦς ταύτας πέμπειν ἢ αὐτὰς ἢ καὶ ἐλάσσους ἢ καὶ πλείους 8, 39; ἄνευ τοῦ σίτου, τὸ ὄψον αὐτὸ ἐσϑίειν Xen. Mem. 3, 14. 3; vgl. An. 2, 3, 7. 7, 3, 35; πλείους δίκαι εἰσὶν αὐτῶν τῶν Φασηλιτῶν ἢ τῶν ἄλλων άπάντων Dem. 35, 2; μηδὲν ἔχουσαν περιττὸν ἀλλ' αὐτὰ τὰ χρήσιμα καὶ ἀναγκαῖα Dion. Hal. iud. de Thuc. 23; τούτῳ αὐτῷ διαφέρουσι, nur hierin unterscheiden sie sich, Pol. 1, 42, u. öfter. Auch steht οἶος dabei, Od. 14, 450; u. bei den Attikern μόνος, αὐτὸ τοῠτο μόνον Plat. Gorg. 500 b; vgl. Lycurg. 139; Dem. 20, 84; αὐτὸ μόνον kommt bes. bei Sp. oft ganz adverbial. vor: gerade nur, kurz u. gut, vgl. Luc. Char. 6; αὐτὸ μόνον ἐργάτης Somm. 9. Hierher gehört noch αὐτοὶ γάρ ἐσμεν, wir sind unter uns, allein, Plat. Legg. VIII, 836 b; Ar. Ach. 478, u. öfter, wie Luc. Deor. D. 10, 2; ὥς γε ἐν ἡμῖν αὐτοῖς εἰρῆσϑαι Plat. Prot. 309 a. Aehnl. αὐτὸς καϑ' αὑτόν, ganz allein an u. für sich, αὐτὸ ἕκαστον, jedes Ding an u. für sich, vgl. 3) z. E. – 5) Wie in selbander, selbdritter, wird auch durch αὐτός bei Ordinalzahlen ein Zusammensein ausgedrückt, πέμπτος αὐτός, er selbst als der fünfte, also mit vier Anderen, Thuc. 1, 46; vgl. Xen. Hell. 2, 2, 17 u. sonst. Aehnl. wird – 6) durch αὐτός mit einem Nomen im dat. ein begleitender Umstand hervorgehoben, der sonst nicht gewöhnlich dabei ist. Hom. setzt σύν hinzu, αὐτῇ σὺν φόρμιγγι, mit sammt der Phorminx, ohne sie niederzulegen, Il. 9, 194; vgl. 12, 112; Ap. Rh. 4, 1590; Her. 2, 111; Eur. Cycl. 701; selten in Prosa, wie Plat. Rep. VIII, 564 c; Xen. Cyr. 2, 2, 9; D. Sic. 11, 19; gew. ohne σύν, schon bei Hom., αὐτῇ κεν γαίῃ ἐρύσαιμ' αὐτῇ δὲ ϑαλάσσῃ Il. 8, 24; αὐτοῖς ἵπποισι καὶ ἅρμασιν ἆσσον ἰόντες 23, 8; αὐτοῖς νεωςοίκοισι ὑποπρῆσαι Her. 3, 45; oft im Att.; die gewöhnlichsten Verbindungen ohne Artikel stehen B. A. p. 130, αὐτῇ νηΐ, αὐτοῖς ἵπποις, ἀνδράσι· ταῠτα χωρὶς ἄρϑρου; vgl. Aesch. Prom. 221. 1049 Spt. 533; αὐταῖς ποιμνίων ἐπιστάταις Soph. Ai. 27; αὐτοῖς τούτοις, sammt diesen, Thuc. 1, 121; sonst mit dem Artikel, αὐτοῖσι τοῖς πόρπαξι Ar. Equ. 849; αὐταῖς ταῖς τριήρεσιν ἡμᾶς καταδύσει Xen. An. 1, 3, 17; αὐτοῖς τοῖς στεφάνοις Cyr. 1, 4, 7; αὐτῷ τῷ στρατοπέδῳ Plut. Caes. 24. Erst Spätere setzen auch αὐτός nach, z. B. κέρασιν αὐτοῖς Long. Past. 2, 31; vgl. Lob. zu Phryn. p. 99 f. – 7) Scheinbar pleonastisch steht es, wenn das Nomen. worauf es sich bezieht, in demselben Satze steht und nach einem Zwischensatze der Deutlichkeit wegen wieder aufgenommen werden soll, πειράσομαι τῷ πάππῳ, ἀγαϑῶν ἱππέων κράτιστος ὢν ἱππεύς, συμμαχεῖν αὐτῷ Xen. Cyr. 1, 3, 15; Ξενοφῶντι, ὁρῶντι μέν –, ὁρῶντι δὲ – καλὸν αὐτῷ ἐδόκει An. 5, 6, 15; vgl. 2, 4, 7, wo das dazwischen tretende οὐκ οἶδα ὅ τι δεῖ, u. Soph. Phil. 572 f, wo das Participium ἑλών die Wiederholung erleichtert. Auffallender ist οἷς Ὀλύμπιοι ϑεοὶ δοῖέν ποτ' αὐτοῖς Soph. Phil. 315; woraus Sp. sogar ὡν οἱ μὲν αὐτῶν machen, Callim. epigr. 5 (XII, 118); Nonn. D. 1, 187.
II. Wie der nom. αὐτός oft nur ein betontes er ist, z. B. Il. 3, 282 αὐτὸς Ἑλένην ἐχέτω, ἡμεῖς δέ, so werden die casus obliqui geradezu ohne Nachdruck als pron. pers. der dritten Person, seiner, ihm, ihn, gebraucht, welche Formen nicht im Anfange des Satzes stehen dürfen, obwohl die Dichter sich solche Stellungen erlauben. Bei Hom. ist es in dieser Bdtg noch selten; Iliad. 14, 457 οὐ μὰν αὖτ' ὀίω – ἅλιον πηδῆσαι ἄκοντα, ἀλλά τις Ἀργείων κόμισε χροΐ καί μιν ὀίω αὐτῷ σκηπτόμενον κατίμεν δόμον Ἄιδος εἴσω; Od. 16, 473 νῆα ϑοὴν ἰδόμην κατιοῠσαν – · πολλοὶ δ' ἔσαν ἄνδρες ἐν αὐτῇ. Als enclitisch wurde αὐτόν Iliad. 12, 204 berachtet, αἰετὸς ὑψιπέτης –, – δράκοντα φέρων ὀνύχεσσι – ζωόν. ἔτ' ἀσπαίροντα. καὶ οὔ πω λήϑετο χάρμης· κόψε γάρ αὐτον ἐχοντα κατα στῆϑος παρὰ δειρὴν ἰδνωϑεὶς ὀπίσω; s. Lehrs Quaestt. Epp. p. 124.
III. Mit dem Artikel ὁ αὐτός, ἡ αὐτή, τὸ αὐτό, att. zsgzgn ἁὐτός, ἁὐτή, ταὐτό u. ταὐτόν (ταὐτό bei den Tragg. nur, wo die Endsylbe kurz sein muß, ταὐτόν vor Vocalen u. wo Position nöthig ist, in Prosa aber kann beim steten Schwanken der Handschriften noch kein Unterschied gemacht werden), ταὐτοῠ, ταὐτῷ, ταὐτά; ion. ὡὐτός, ὡὐτοί, τὠυτό, auch Pind. Ol. 1, 45; derselbe. Einzelne Beispiele schon Hom. Il. 6, 391 Od. 7, 55. 326, bei dem auch der Artikel fehlt, Il. 12, 225 Od. 8, 107. 10. 158, obwohl in ὅς ῥά μοι ὑψίκερων ἔλαφον εἰς ὁδὸν αὐτὴν ἧκεν auch erklärt werden kann: in den Weg selbst, gerade in den Weg. Bei den Attikern fehlt der Artikel nie, denn καὶ νῠν ἔτ' αὐτός εἰμι heißt: noch bin ich selbst, Soph. O. R. 557; ebenso ἀνὴρ ὅδ' οὐκέτ' αὐτός Eur. Phoen. 927; φανήσεται παισὶν ἀδελφὸς αὐτὸς καὶ πατήρ O. R. 459 u. A. Häufig steht dabei der dat., τὠυτὸ ὑμῖν ἐπρήσσομεν, wir thaten dasselbe, was ihr thatet, Her. 4, 119; οἱ αὐτοὶ ὄντες ἐκείνοις Plat. Menex. 244 b; ἐν τῷ αὐτῷ κινδύνῳ αἰωροῦμαι τοῖς φαυλοτάτοις Thuc. 7, 77; auffallender φέρε δὴ ἄλλην εἰκόνα σοι λέξω ἐκ τοῦ αὐτοῦ γυμνασίου τῇ νῦν, für ἐξ οὗ τὴν νῦν, Plat. Gorg. 493 d; seltener καί z. B. ἵνα μή σφισι αἱ αὐταὶ φυλαὶ ἔωσι καὶ Ἴωσι Her. 5, 69; vgl. 4, 109; ὥσπερ, εἴ τις διισχυρίζοιτο τῷ αὐτῷ λόγῳ, ὥσπερ σύ Plat. Phaed. 86 a; vgl. Lob. ad Phryn. p. 426 f. Bei Plat. Rep. III, 412 d steht τὸ ταὐτόν dem τὸ ἕτερον entgegen. Adverbial kommt oft vor ἐν ταὐτῷ εἶναι, μένειν u. dgl., τινί, an demselben Orte mit Einem sein, ohne τινί, zusammen bleiben; auch = an demselben Orte bleiben, nicht weiter kommen, d. i. nichts ausrichten, Plat. Euthyd. 288 a; ἐν ταὐτῷ γίγνεσϑαι ἀλλήλοις, zusammenkommen, Conv. 172 c: ebenso εἰς ταὐτὸν ἐλϑεῖν; – ἐκ τοῠ αὐτοῦ, von demselben Orte aus; ἐπὶ τῶν αὐτῶν διέμενον Pol. 1, 18, sie blieben in demselben Zustande; κατὰ τὸ αὐτό. zu derselben Zeit, auf einmal; aber κατ' αὐτό, eben, gerade; auch ὑπὸ τὸ αὐτό, um dieselbe Zeit, vgl. Hermann zu Viger. p. 735.
Die Komiker haben auch einen comparat. αὐτότερος, Epicharm. bei Apollon. Pron. p. 340; u. einen superl. αὐτότατος, Ar. Plut. 83, er leibhaftig selbst.
In der Composition bedeutet αὐτό 1) von selbst, von Natur, αὐτοφυής. – 2) allein, αὐτόσκηνος, bloß, nichts weiter, αὐτόξυλος. – 3) selbst, durch keinen Andern, freiwillig, αὐτομαϑής, αὐτόματος. – 4) leibhaftig, ähnlich, Αὐτοϑαΐς. – 5) sammt, αὐτόπρεμνος. – 6) Bezeichnung des Abstractums, f. I, 3.
-
5 εἰμί
εἰμί, ich bin; (1) vorhanden sein, existieren. (a) wirklich sein, im Ggstz des Scheinens; διπλασίαν τὴν δύναμιν εἰκάζεσϑαι ἢ ἔστιν, als sie wirklich ist; τοῠτο ὃ ἔστι, das wahre Sein; ὁ ἐὼν λόγος, der wahre, u. τὸ ὄν, das wahrhaft Seiende; τὰ ὄντα ἀπαγγέλλειν, die Wahrheit melden; τῷ ἐόντι χρῆσϑαι, die Wahrheit sagen; ὑπόϑεσιν παριστάντες ὑμῖν οὐχὶ τὴν οὖσαν, nicht die wirkliche; τὰ ὄντα, das Vorhandene, die ganze Schöpfung, aber auch = οὐσία, χρήματα, das Vermögen; τῷ ὄντι, in der Tat, wirklich, wahrhaft. (b) leben; εἰ δέ κε τεϑνηῶτος ἀκούσῃς μηδ' ἔτ' ἐόντος, daß er nicht mehr lebt; οὐ δὴν ἦν, er lebte nicht lange; ἔτι εἰσί, sie sind noch am Leben; die Götter αἰὲν ἐόντες, die Nachkommen ἐσσόμενοι, die Lebenden οἱ ὄντες; ὁ οὐκ ὤν, der Tote. Vollständiger, ἐν φάει, μετὰ ζώντων εἶναι; auch von Sachen; ὧν ὑπομνήματα ἦσαν ὄντες οἱ στέφανοι, das Bestehen der Kränze. (c) fortdauern, fortbestehen; übh. dauern. (d) Oft mit einem relativ. verbunden, εἰσὶν οἵ, es gibt Leute, welche, d. h. einige, manche, οὐκ ἔστιν ὅστις πλὴν ἐμοῠ κείραιτό νιν, es gibt nicht einen, der, d. i. keiner außer mir; ἔσϑ' ὅτε, bisweilen; οὐκ ἔστιν, ὅτου ἕνεκα, es ist kein Grund, weswegen; ἔσϑ' ὅπως, auf irgend eine Art; οὐκ ἔσϑ' ὅπως οὐκ ἐπιϑήσεται, es ist nicht möglich, daß nicht, d. i. notwendiger Weise; ἔστιν ὅτε καὶ οἷς βέλτιον τεϑνάναι ἢ ζῆν, für einige u. zuweilen; αὐχμοὶ ἔστι παρ' οἷς μεγάλοι, bei einigen. (e) Mit dem dat. der Person, ἔστι μοι, es ist für mich da, ich habe, besitze; πρὸ τοῠ μὲν αἰδὼς ἦν ἐμοὶ λέγειν τάδε, ich scheute mich; σκεψώμεϑα τί τοῠτ' ἔσται τῇ πόλει, was dies dem Staate nützen soll; ἔφασαν σφίσι τε καὶ Ἀϑηναίοισι εἶναι οὐδὲν πρῆγμα, sie hätten mit den Athenern Nichts zu schaffen. Verba wollen, wünschen, ἐμοὶ δέ κεν ἀσμένῳ εἴη, es würde mir lieb sein. (f) ἔστι mit folgdm inf., es findet statt, ist möglich, geht an, εἴ τί που ἔστι, wenn es möglich ist; bes. mit der Negation, οὐκ ἔστι Διῒ μάχεσϑαι, man kann nicht mit Zeus kämpfen; ϑάλασσα δ' οὐκ ἔτ' ἦν ἰδεῖν, war nicht mehr zu sehen; ἄλλα μυρί' ἂν εἴη λέγειν, man könnte viel anderes sagen; ἐδόκει τὸ ἀπάγειν οὐκ εἶναι ἄνευ πολλῶν νεκρῶν, schien ohne großen Verlust nicht möglich; ἔστι μὲν ἔστι δέ entspricht sich so. Oft οὐκ ἔστι, οὐκ ἔστι ταῠτα, das geht nicht an, ist nicht möglich; ἐκβῆναι οὐκ ὄν, da es nicht anging; χαλεπὸν ὄν, obgleich es schwer ist. (2) sein als Copula, überall. (a) wo das adv. dabei steht u. εἶναι eigentlich die Existenz, das adv. eine Modification derselben ausspricht; οὕτω πη τάδε, γ' ἐστὶ ὡς ἀγορεύεις, so verhält es sich; ἔλασσον εἶναι, im Nachteil stehen. (b) das partic. ὤν entspricht oft dem deutschen als, wenn es eine Apposition anfügt, τοιοῦτος ὤν, als ein solcher, bes. häufig bei Altersbestimmungen. (c) mit Participien bildet es nicht selten Umschreibungen, in denen aber der Begriff des Seins von dem des Verbums aus einander zu halten ist, Ὀρέστης φεύγων ἐστί, ist ein Fliehender, auf der Flucht; αἰδόμενός τις ἔστω, einer, der im Zustande des Scheu Empfindenden verharrt. Anders mit dem Artikel, τίς δ' ἦν ὁ ἔχων, wer war der, der da hatte, der Besitzer; ἔσται ὁ κρίνων, der Richter; αὐτὸς ἦν ὁ μαρτυρῶν, der Zeuge. Ganz verschieden, wo das Particip für sich zu nehmen, wie καὶ ἐνϑάδ' εἰμὶ σὺν πολλῷ φόβῳ διάγων, ich bin hier, u. zwar mit großer Furcht. (3) Dieses sein wird mit dem gen. u. mit vielen Präpositionen zur genauern Bestimmung des Prädicats verbunden. (a) mit dem gen., zunächst die Abkunft od. Abstammung auszudrücken; πατρὸς δ' εἴμ' ἀγαϑοῖο, αἵματός εἰς ἀγαϑοῖο, von gutem Vater, aus gutem Geblüt; οἰκίας μεγάλης καὶ εὐδαίμονος, aus einem großen Hause; ἐνϑυμήϑητε ἃ ἔσται ἐντεῠϑεν, was daraus entstehen wird. Auch = bestehen aus. (b) mit dem gen., zur Bezeichnung einer Pflicht, Eigentümlichkeit u. dgl., es ist die Sache; τό γ' αἴνιγμα οὐχὶ τοὐπιόντος ἦν ἀνδρὸς διειπεῖν, es konnte nicht der erste Beste lösen; τῶν νικώντων τὸ ἄρχειν ἐστίν, das Herrschen kommt den Siegern zu; τὸ ναυτικὸν τέχνης ἐστί, erfordert Kunst; αὐτὸ τὸ σιγᾶν ὁμολογοῠντός ἐστί σου, verrät, daß du es zugibst. Sprichwörtlich οὐ παντὸς ἀνδρὸς εἰς Κόρινϑόν ἐσϑ' ὁ πλοῠς, nicht jeder kann nach Korinth fahren; τὸ ἐπιτιμᾶν παντὸς εἶναι, tadeln könne jeder. (c) mit dem gen., das Eigentum ausdrückend u. die Unterwürfigkeit; ἔλαϑον ὄντες ἀεὶ τῶν ἐπιϑεμένων. eine Beute derer, die sie angriffen: μήτε συγγνώμης μήτ' ἄλλου μηδενός εἰσιν, ἀλλ' ἢ τοῠ πλείονος, sondern nur dem Gewinn ergeben, nehmen weder auf Mitleid noch sonst etwas Rücksicht; ἑαυτοῦ εἶναι, sein eigener Herr sein; εἶ γὰρ τῶν φίλων, gehörst zu den Freunden; Ἀϑηναῖοί εἰσι τῶν ἡγουμένων, gehören zu den Anführern; ἅτε τοῠ Ἀπόλλωνος ὄντες, dem Apollo geweiht; ἔστι τῶν αἰσχρῶν, es gehört zu den schimpflichen Dingen, ist schimpflich. Auch das Alter wird so bezeichnet, εἶναι ἐτῶν τριάκοντα, von dreißig Jahren sein. (d) ἔκ τινος εἶναι, s. ἐκ, bestehen; ἐκ πολλῶν μερῶν ὄν, daraus bestehend; εἴς τινα, sich auf einen beziehen; ἐν τινι, häufige Umschreibung, ἐν ὀργῇ εἶναι = ὀργίζεσϑαι, wie versari; εἰ γὰρ ἐν τούτῳ εἴη, wenn es daran läge. (4) In vielen Vrbdgn liegt in εἶναι mehr als das bloße sein. (a) bedeuten; οἱ δοκοῠντες εἶναί τι, die sich etwas zu sein dünken; τὰ δὶς πέντε δέκα ἐστίν, zweimal fünf macht zehn. Bes. τοῠτ' ἔστιν, das heißt, bedeutet; ὅπερ ἐστί, was soviel bedeutet wie. (b) sich befinden, aufhalten. (c) entstehen, sich ereignen; ἔσται ταῦτα, das soll geschehen. (5) Pleonastisch tritt εἶναι scheinbar hinzu in Vrbdgn, wie τόν ποτέ οἱ Κινύρης δῶκε ξεινήϊον εἶναι, er gab es ihm, daß es ihm ein Gastgeschenk sei, zum Gastgeschenke; bes. bei nennen, μάτρωος δ' ἐκάλεσσέ μιν ἰσώνυμον ἔμμεν, nannte ihn, so daß er denselben Namen hatte; auffallender in absoluten, bes. einschränkenden Zwischensätzen, ἐγὼ δὲ τούτοις ἅπασι κατὰ τοῠτο εἶναι οὐ ξυμφέρομαι, in dieser Beziehung; τὸ κατὰ τοῠτον εἶναι, wenigstens was ihn betrifft; τὸ μὲν τήμερον εἶναι, für heute; ἐάσωμεν τὸ νῠν εἶναι, für jetzt; τὸ ἐπ' ἐμοὶ εἶναι, so viel an mir liegt -
6 ἵνα
ἵνα (Hom.+) conjunction, the use of which increased considerably in H. Gk. as compared w. earlier times because it came to be used periphrastically for the inf. and impv. B-D-F §369; 379; 388–94 al.; Mlt. index; Rob. index.① marker to denote purpose, aim, or goal, in order that, that, final senseⓐ w. subjunctive, not only after a primary tense, but also (in accordance w. Hellenistic usage) after a secondary tense (B-D-F §369, 1; Rob. 983; Mlt-Turner 100–102; JKnuenz, De enuntiatis Graecorum finalibus 1913, 15ff):α. after a present tense Mk 4:21; 7:9; Lk 6:34; 8:16; J 3:15; 5:34; 6:30; Ac 2:25 (Ps 15:8); 16:30; Ro 1:11; 3:19; 11:25; 1 Cor 9:12; Gal 6:13; Phil 3:8; Hb 5:1; 6:12; 1J 1:3 and oft.β. after a perfect Mt 1:22; 21:4; J 5:23, 36; 6:38; 12:40, 46; 14:29; 16:1, 4; 17:4; 1 Cor 9:22b al.γ. after a pres. or aor. impv. Mt 7:1; 14:15; 17:27; 23:26; Mk 11:25; J 4:15; 5:14; 10:38; 1 Cor 7:5; 11:34; 1 Ti 4:15; Tit 3:13. Likew. after the hortatory subj. in the first pers. pl. Mk 1:38; Lk 20:14; J 11:16; Hb 4:16.δ. after a fut. Lk 16:4; 18:5; J 5:20; 14:3, 13, 16; 1 Cor 15:28; Phil 1:26.ε. after a secondary tense: impf. Mk 3:2; 6:41; 8:6; Lk 6:7; 18:15 al.—Plpf. J 4:8.—Aor. Mt 19:13; Mk 3:14; 11:28; 14:10; Lk 19:4, 15; J 7:32; 12:9; Ro 7:4; 2 Cor 8:9; Hb 2:14; 11:35; 1J 3:5.ⓑ w. fut. ind. (LXX e.g. Sus 28; En 15:5; TestSol 13:7; SIG 888, 87ff; OGI 665, 35; POxy 299; 1071, 5 ἵνα ποιήσουσιν καὶ πέμψουσιν; Gen 16:2 [Swete; ARahlfs, Genesis 1926 v.l.] al.; Just., D. 115, 6), beside which the aor. subj. is usu. found in the mss. (B-D-F §369, 2; Rob. 984; Mlt-Turner 100) ἵνα σταυρώσουσιν Mk 15:20 v.l. ἵνα ἐρεῖ σοι Lk 14:10. ἵνα δώσουσιν 20:10. ἵνα θεωρήσουσιν J 7:3. ἵνα δώσει 17:2 v.l.; Rv 8:3. ἐπισκιάσει Ac 5:15 v.l.; ξυρήσονται 21:24. κερδανῶ 1 Cor 9:21 v.l.; καυθήσομαι 13:3 v.l. καταδουλώσουσιν Gal 2:4. κερδηθήσονται 1 Pt 3:1. ἵνα … δηλώσεις Hv 3, 8, 10. The fut. ind. is also used oft. when ἵνα has no final mng., esp. in Rv: 1 Cor 9:18 (ἵνα as answer, as Epict. 4, 1, 99); Rv 6:4, 11; 9:4, 5, 20; 13:12; 14:13; 22:14. Occasionally the fut. ind. and aor. subj. are found in the same sentence Rv 3:9; cp. also Phil 2:10f v.l. (on this interchange s. Reinhold 106; JVogeser, Zur Sprache d. griech. Heiligenlegenden, diss. Munich 1907, 34f; Knuenz, op. cit. 23ff; 39; Dio Chrys. 26 [43], 7 ἵνα μὴ παρῶ … μηδὲ ἕξουσιν; POxy 1068, 5 ἵνα διαπέμψεται, ἵνα δυνηθῶ …).—On the interchange of pres. subj. and fut. ind. in J 15:8 s. GLee, Biblica 51, ’70, 239f.ⓒ ἵνα is found w. the pres. ind. only in passages where the subj. is also attested in the mss.; its presence is prob. due to corruption of the text (B-D-F §369, 6; Rob. 984f; Mlt-Turner 100f. But see the clear instance in PAnt III, 188, 15: ἵνα μή ἐσμεν, and cp. BGU 1081, 3 ἐχάρην, ἵνα σὲ ἀσπάζομαι; TestNapht 8:2; PassPtPl 60 [Aa I, 170, 8] ἵνα κατευθύνει; AcPtPl 58 [Aa I, 203, 17]; AcPlTh 11 [Aa I, 243, 11 v.l.]). φυσιοῦσθε 1 Cor 4:6 and ζηλοῦτε Gal 4:17 could be subj. (B-D-F §91; Rob. 984). But Gal 6:12 v.l. διώκονται; Tit 2:4 v.l. σωφρονίζουσιν; J 5:20 v.l. θαυμάζετε; 17:3 v.l. γινώσκουσιν; 1J 5:20 v.l. γινώσκομεν; Rv 12:6 v.l. τρέφουσιν; 13:17 v.l. δύναται; ἵνα σύνετε B 6:5 v.l. (in text συνιῆτε; v.l. συνῆτε); ἵνα … ᾂδετε IEph 4:2 (Lghtf. ᾂδητε); μετέχετε ibid. (v.l. μετέχητε). διατάσσομαι ITr 3:3 (v.l. διατάσσωμαι). βλασφημεῖται 8:2 v.l.ⓓ The opt. after ἵνα is not used in our lit. (B-D-F §369, 1; 386, 3; Rob. 983). Mk 12:2 v.l. ἵνα λάβοι (for λάβῃ). Eph 1:17 ἵνα δῴη (v.l. δῷ) is certainly subj., and δώῃ is the correct rdg. (B-D-F §95, 2; Mlt. 196f). Likew. ἵνα παραδοῖ J 13:2.ⓔ after a demonstrative (Epict. 2, 5, 16 ἐν τούτῳ … ἵνα) εἰς τοῦτο for this (purpose, namely) that J 18:37; 1J 3:8; Ro 14:9; 2 Cor 2:9; 1 Pt 3:9; 4:6; B 5:1, 11; 14:5. εἰς αὐτὸ τοῦτο for this very purpose, that Eph 6:22; Col 4:8. διὰ τοῦτο for this reason … that (Himerius, Or. 14, 3) 2 Cor 13:10; Phlm 15; 1 Ti 1:16; the ἵνα clause can also precede διὰ τοῦτο J 1:31. τούτου χάριν … ἵνα for this reason … that Tit 1:5.ⓕ ἵνα with ‘I should like to say this’ supplied is found also in earlier Gk (Soph. Ph. 989) Mk 2:10 (B-D-F §470, 3. Differently [a virtual impv.] DSharp, ET 38, 1927, 427f). The necessary supplement precedes in ἵνα δείξῃ (he said this), in order to show B 7:5.—Cp. J 15:13.② marker of objective, that. Very oft. the final mng. is greatly weakened or disappears altogether. In this case the ἵνα-constr. serves as a substitute for an inf. that supplements a verb, or an acc. w. inf. (cp. Od. 3, 327 and a spurious document in Demosth. 18, 155. Later very common, also in ins, pap [Rdm.2 191ff]; LXX).ⓐ after verbs w. the senseα. ‘wish, desire, strive’ (PGiss 17, 5 [II A.D.] ἠγωνίασα … ἵνα ἀκούσω; BGU 1081, 3 ἐχάρην, ἵνα σὲ ἀσπάζομαι) θέλειν ἵνα (TestAbr A 19, 101, 9 [Stone p. 50]) Mt 7:12; Mk 9:30; 10:35; Lk 6:31; J 17:24; 1 Cor 14:5. βουλεύεσθαι J 11:53; 12:10. συμβουλεύεσθαι Mt 26:4. συντίθεσθαι J 9:22. ἀγαλλιᾶσθαι joyfully strive after 8:56 (s. ἀγαλλιάω). ζητεῖν 1 Cor 4:2; 14:12; AcPlCor 2:8. ζηλοῦν 14:1. εὔχεσθαι ‘wish’ IPhld 6:3.β. ‘take care, be ashamed, be afraid’ φυλάσσεσθαι 2 Pt 3:17. προσέχειν take care that B 16:8. βλέπειν see to it, that 1 Cor 16:10.γ. ‘request, demand’: δεῖσθαι request (Dionys. Hal. 4, 12, 1; Lucian, Dom. 9; Jos., Ant. 6, 321; 12, 125 al.) Lk 9:40; 21:36; 22:32; B 12:7; Pol 6:2; Hv 3, 1, 2; Hs 5, 4, 1. ἐρωτᾶν request (s. ἐρωτάω 2) Mk 7:26; Lk 7:36; 16:27; J 4:47; 17:15 al. (JEarwaker, ET 75, ’64, 316f so interprets the third ἵνα in 17:21). παρακαλεῖν request, exhort (EpArist 318; 321, Jos., Ant. 14, 168) Mt 14:36; Mk 5:18; 6:56; 7:32; 8:22; Lk 8:32; 1 Cor 1:10 al. αἰτεῖσθαι Col 1:9 (Just., D. 30, 2 αἰτοῦμεν). προσεύχεσθαι Mt 24:20; 26:41; Mk 14:35; Lk 22:46; 1 Cor 14:13 al. εὔχεσθαι pray (s. εὔχομαι 1 end) Hs 5, 2, 10. εὐχαριστεῖν Eph 1:16f. ἀξιοῦν demand, request (CIG 4892, 13 [III A.D.]; Jos., Ant. 14, 22) Hv 4, 1, 3. καταξιοῦν ISm 11:1; IPol 7:2.δ. ‘summon, encourage, order’ (Epict, 4, 11, 29; 1 Esdr 8:19; EpArist 46) ἀπαγγέλλειν Mt 28:10. παραγγέλλειν (CIG 4957, 48 [68 A.D.] restored) Mk 6:8. διαμαρτύρεσθαι 1 Ti 5:21. ἐντέλλεσθαι (Jos., Ant. 7, 356) Mk 13:34; J 15:17. κηρύσσειν Mk 6:12. διαστέλλεσθαι Mt 16:20; Mk 5:43; 7:36; 9:9. ἐπιτιμᾶν warn Mt 16:20; 20:31; Mk 8:30; 10:48; Lk 18:39. ἐξορκίζειν Mt 26:63. ὁρκίζειν Hs 9, 10, 5. λέγειν order Mt 4:3; 20:21; Mk 3:9; 9:18; Lk 4:3; 10:40; Hv 2, 2, 6. γράφειν write (Jos., Ant. 11, 7; 127) Mk 9:12; 12:19; Lk 20:28. ἀποστέλλειν Ac 16:36.ε. ‘cause, bring about’ πείθειν Mt 27:20. ποιεῖν J 11:37; Col 4:16; cp. Rv 3:9; 13:16. τιθέναι appoint J 15:16. ἀγγαρεύειν Mt 27:32; Mk 15:21.ζ. ‘permit, grant’ ἀφιέναι Mk 11:16. On J 12:7 s. CBarrett, The Gospel According to St. John2, ’78, 413–14. διδόναι 10:37; Rv 9:5.η. συνευδοκεῖν Hs 5, 2, 8.ⓑ after impers. expr.: ἀρκετόν (ἐστι) it is sufficient Mt 10:25. λυσιτελεῖ (εἰ … ἢ ἵνα) Lk 17:2. συμφέρει Mt 5:29f; 18:6; J 11:50. ἐμοὶ εἰς ἐλάχιστόν ἐστιν it is a matter of little consequence to me 1 Cor 4:3. ἔδει B 5:13. πολλὰ λείπει Hv 3, 1, 9.ⓒ after nouns and adjs., esp. when they are parts of fixed expressions:α. χρείαν ἔχειν J 2:25; 16:30; 1J 2:27. ἔστιν συνήθεια J 18:39. θέλημά ἐστιν Mt 18:14; J 6:40; 1 Cor 16:12b. βουλὴ ἐγένετο Ac 27:42. ἐντολή (cp. Polyb. 36, 17, 10 νόμος) J 15:12; 11:57; 13:34; Ac 17:15; 2J 6. δέησις Eph 6:19. ἐξουσία Ac 8:19. ἐμὸν βρῶμά ἐστιν J 4:34. τίς ἐστιν ὁ μισθός; ἵνα … 1 Cor 9:18.β. οὐκ εἰμὶ ἱκανός Mt 8:8; Lk 7:6. οὐκ εἰμὶ ἄξιος J 1:27; cp. Hs 9, 28, 5. S. B-D-F §379; Rob. 996.ⓓ after nouns mng. time: χρόνον διδόναι, ἵνα give time Rv 2:21. ἔρχεται ἡ ὥρα the time comes (Aesop, Fab. 242 H. ἡ ἡμέρα, ἵνα=the day on which) J 12:23; 13:1; 16:2, 32. S. B-D-F §382, 1; 393.ⓔ ἵνα can also take the place of the explanatory inf. after a demonstrative (B-D-F §394; Rdm.2 192.—Wsd 13:9; Just., D. 14, 2 τοῦτο γάρ ἐστι τὸ σύμβολον τῶν ἀζύμων, ἵνα μὴ …) Mk 11:28. πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ (for τὸ ἐλθεῖν τὴν κτλ.) Lk 1:43 (cp. GJs 12:2). τοῦτο προσεύχομαι ἵνα Phil 1:9. cp. 1 Cor 9:18. This is a favorite usage in J: τοῦτό ἐστιν τὸ ἔργον τοῦ θεοῦ ἵνα πιστεύητε (for τὸ πιστεύειν ὑμᾶς) 6:29; cp. vs. 50. μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει ἵνα … θῇ (for τοῦ θεῖναι) 15:13; cp. 3J 4.—J 6:39; 17:3; 1J 3:11, 23; 4:21; 5:3; 2J 6a. ἐν τούτῳ: ἐν τούτῳ ἐδοξάσθη ὁ πατήρ μου ἵνα … φέρητε (for ἐν τῷ φέρειν ὑμᾶς ἐδοξάσθη) J 15:8; cp. 1J 4:17.—S. also Hs 9, 28, 4, and ποταπὴν ἀγάπην ἵνα 1J 3:1.ⓕ ἵνα is used elliptically ἀλλʼ ἵνα but this has happened that, where the verb to be supplied must be inferred fr. the context (Epict. 1, 12, 17): ἀλλʼ ἵνα μαρτυρήσῃ (sc. ἦλθεν) J 1:8. ἀλλʼ (ἐγένετο ἀπόκρυφον) ἵνα ἔλθῃ εἰς φανερόν but it was hidden that it might be revealed Mk 4:22 (but cp. CCadoux, JTS 42, ’41, 169 n. 3). ἀλλʼ (κρατεῖτέ με) ἵνα πληρωθῶσιν but you are holding me (prisoner), that 14:49. ἀλλʼ (ἐγένετο τυφλὸς) ἵνα φανερωθῇ J 9:3. ἀλλʼ (ἀποθνῄσκει) ἵνα … συναγάγῃ 11:52.—13:18; Hv 3, 8, 10 (cp. 1b above).ⓖ ἵνα w. subjunctive as a periphrasis for the impv. (B-D-F §387, 3; Mlt. 178; 210f; 248; Rob. 994; Mlt-Turner 94f; FSlotty, D. Gebr. des Konj. u. Opt. in d. griech. Dialekten I 1915, 35; CCadoux, The Impv. Use of ἵνα in the NT: JTS 42, ’41, 165–73; in reply HMeecham, JTS 43, ’42, 179f, also ET 52, ’40/41, 437; AGeorge, JTS 45, ’44, 56–60. Goodsp., Probs. 57f.—Soph., Oed. Col. 155; Epict. 4, 1, 41, Enchir. 17; PTebt 408, 17 [3 A.D.]; BGU 1079, 20; PFay 112, 12; POxy 299, 5 ἵνʼ εἰδῇς ‘know’; PGM 4, 2135; Tob 8:12 BA; 2 Macc 1:9. ἵνα πρὶν τούτων ἴδητε τὴν ἀπώλειαν τῶν υἱῶν ‘before these events, you shall behold the destruction of your sons’ En 14:6. κύριε, ἵνα γινώσκῃ τὸ σὸν κράτος ὅτι ‘Lord, may you in your majesty know, that …’ TestAbr A 4 p. 80, 35f [Stone pp. 8 and 10]). ἵνα ἐπιθῇς τὰς χεῖρας αὐτῇ please lay your hands on her Mk 5:23. ἡ δὲ γυνὴ ἵνα φοβῆται τ. ἄνδρα the wife is to respect her husband Eph 5:33. Cp. Mt 20:33; Mk 10:51; 1 Cor 7:29; 16:16; 2 Cor 8:7; Gal 2:10. ἵνα ἀναπαήσονται let them rest Rv 14:13. W. θέλω: θέλω ἵνα δῷς Mk 6:25 (=δός Mt 14:8.).—On Mk 2:10 s. 1f above.ⓗ ἵνα without a finite verb, which can be supplied fr. the context (Epict. 3, 23, 4 ἵνα ὡς ἄνθρωπος, i.e. ἐργάζῃ) ἵνα ἡμεῖς εἰς τὰ ἔθνη, αὐτοὶ δὲ εἰς τὴν περιτομήν (i.e. εὐαγγελιζώμεθα and εὐαγγελίζωνται) Gal 2:9. ἵνα κατὰ χάριν (γένηται) Ro 4:16. ἵνα ἄλλοις ἄνεσις (γένηται) 2 Cor 8:13. ἵνα (γένηται) καθὼς γέγραπται 1 Cor 1:31 (B-D-F §481; Rob. 1202f).③ marker serving as substitute for the inf. of result, so that (‘ecbatic’ or consecutive use of ἵνα: B-D-F §391, 5; Mlt. 206–9; Rob. 997–99 and in SCase, Studies in Early Christianity [Porter-Bacon Festschr.] 1928, 51–57; EBlakeney, ET 53, ’41/42, 377f, indicating that the result is considered probable, but not actual. But this distinction is not always strictly observed. Cp. Epict. 1, 24, 3; 25, 15; 27, 8 al.; 2, 2, 16 οὕτω μωρὸς ἦν, ἵνα μὴ ἴδῃ; Vett. Val. 185, 31; 186, 17; 292, 20; Jos., Bell. 6, 107; Just., D. 112, 5; PLond III, 964, 13 p. 212 [II/III A.D.]. Many exx. in AJannaris, An Historical Greek Grammar 1897 §1758 and 1951) ἦν παρακεκαλυμμένον ἀπʼ αὐτῶν ἵνα μὴ αἴσθωνται αὐτό it was concealed from them, so that they might not comprehend it Lk 9:45. τίς ἥμαρτεν, ἵνα τυφλὸς γεννηθῇ; Who sinned, so that he was born blind? J 9:2. Cp. 2 Cor 1:17; Gal 5:17; 1 Th 5:4; 1J 1:9; Rv 9:20; 13:13; Hs 7:2; 9, 1, 10.—In many cases purpose and result cannot be clearly differentiated, and hence ἵνα is used for the result that follows according to the purpose of the subj. or of God. As in Semitic and Gr-Rom. thought, purpose and result are identical in declarations of the divine will (Ps.-Callisth. 2, 16, 10 the rule of the Persian king is being overthrown by the deity ἵνα Δαρεῖος … φυγὰς γενόμενος κτλ. Here ἵνα means both ‘in order that’ and ‘so that’): Lk 11:50; J 4:36; 12:40; 19:28; Ro 3:19; 5:20; 7:13; 8:17; 11:31f al. (ESutcliffe, Effect or Purpose, Biblica 35, ’54, 320–27). The formula ἵνα πληρωθῇ is so to be understood, since the fulfillment is acc. to God’s plan of salvation: Mt 1:22; 2:15; 4:14; 12:17; 21:4; 26:56; J 12:38; 17:12; 19:24, 36.—The ἵνα of Mk 4:12=Lk 8:10, so much in dispute, is prob. to be taken as final (w. AvVeldhuizen, NTS 8, 1925, 129–33; 10, 1927, 42–44; HWindisch, ZNW 26, 1927, 203–9; JGnilka, Die Verstockung Israels ’61, 45–48; B-D-F §369, 2 [here, and B-D-R p. 386f n. 2, the lit. on ‘causal’ ἵνα, which is allowed at least for Rv 22:14 and perh. 14:13, where P47 has ὅτι; see 2g]. S. also FLaCava, Scuola Cattol. 65, ’37, 301–4; MBlack, An Aramaic Approach3, ’67, 211–16; ISluiter, Causal ἵνα, Sound Greek: Glotta 70, ’92, 39–53. On J 12:7 s. τηρέω 2a).④ marker of retroactive emphasis, that. At times, contrary to regular usage, ἵνα is placed elsewhere than at the beginning of its clause, in order to emphasize the words that come before it (B-D-F §475, 1; cp. the position of ὅτι Gal 1:11): τὴν ἀγάπην ἵνα γνῶτε 2 Cor 2:4. εἰς τὸν ἐρχόμενον μετʼ αὐτὸν ἵνα πιστεύσωσιν Ac 19:4. τῷ ὑμετέρῳ ἐλέει ἵνα Ro 11:31. Cp. J 13:29; 1 Cor 7:29; Gal 2:10; Col 4:16b.—EStauffer, Ἵνα u. d. Problem d. teleol. Denkens b. Pls: StKr 102, 1930, 232–57; JGreenlee, ἵνα Substantive Clauses in the NT: Asbury Seminarian 2, ’47, 154–63; HRiesenfeld, Zu d. johanneischen ἵνα-Sätzen, StTh 19, ’65, 213–20; MBlack, An Aramaic Approach3, ’67, 76–81.—Frisk. M-M. EDNT. TW. -
7 πῶς
A how? Il.1.123, etc.; sts. to express displeasure, 4.26, S.OT 391, Ph. 1031, Tr. 192; to express astonishment or doubt, π. εἶπας; A.Pers. 798, S.El. 407, etc.; π. λέγεις; Id.Ph. 1407; π. φῄς; A.Ag. 268, E.El. 575; π. τοῦτ' ἔλεξας; A.Pers. 793; π. τοῦτ' εἶπες αὖ; Pl.Plt. 309c; also π. μὴ φῶμεν.. ; surely we must, Id.Tht. 161e.b in dialogue, to ask explanation, with a repetition of a word used by the previous speaker, δίκαια— Answ. π. δίκαια; S.OC 832; μὴ δίκαιος ὤν—Answ. π. μὴ δίκαιος; Id.Tr. 412; συμβολάς—Answ. π. συμβολάς; Alex.143; πῶς alone, how so, π., ὅς γε.. ; S.Ph. 1386.2 with a second interrog. in the same clause, π. ἐκ τίνος νεώς ποτε.. ἥκετε; how and by what ship..? E.Hel. 1543; τί τἀμὰ—π. ἔχει—θεσπίσματα; ib. 873; π. τί τοῦτο λέγεις; how say you and what? Pl.Ti. 22b, cf. Tht. 146d, 208e, etc.3 c. gen. modi, π. ἀγῶνος ἥκομεν; how are we come off in it? E.El. 751;π. ἔχει πλήθους ἐπισκοπεῖ Pl.Grg. 451c
.4 with Verbs of selling, how? at what price? π. ὁ σῖτος ὤνιος; Ar.Ach. 758, cf. Eq. 480; τὰ δ' ἄλφιθ' ὑμῖν π. ἐπώλουν;—Answ.τεττάρων δραχμῶν.. τὸν κόφινον Stratt.13
.II with other Particles, π. ἂν..; π. κε (ν).. ; how possibly..? π. ἂν ἔπειτ' ἀπὸ σεῖο.. λιποίμην οἶος; Il.9.437, cf. Od. 1.65, etc.; π. ἂν γένοιτ' ἂν.. ποδῶν ἔκμακτρον; E.El. 534: so with indic., Il.22.202, E.Alc.96 (lyr.), etc.b in Trag., π. ἄν c. opt. is freq. used to express a wish, O how might it be? i.e. would that it might..! π. ἂν θάνοιμι; π. ἂν ὀλοίμην; etc., S.Aj. 388 (lyr.), E.Supp. 796 (lyr.), cf. Hipp. 208 (anap.), 345; rare in Com., Ar.Th.22 (a trace of this usage appears in Hom., Od.15.195): in later Prose, π. ἂν γένοιτο ἑσπέρα; LXX De.28.67; also with [tense] aor. subj. (without ἄν) , π. κοιμηθῶ; M.Ant.9.40; π. μή μοι μέγας λέων ἐπιφανῇ; Arr.Epict.4.10.10; with [tense] pres., π. μὴ χρῄζω; M.Ant.l.c.2 π. ἄρα.. ; in reply, how then? π. τ' ἄρ' ἴω.. ; Il.18.188, cf. Od.3.22, h.Ap.19, 207.3 π. γὰρ.. ; also in reply, as if something had gone before, [ that cannot be], for how can..? Il.1.123, Od.10.337, etc.; π. γὰρ κάτοιδα; S. Ph. 250, cf. 1383; v. infr. 111.1.4 π. δὲ.. ; to introduce a strong objection, π. δὲ σὺ νῦν μέμονας, κύον ἀδδεές.. ; Il.21.481, cf. Od.18.31; δόξει δὲ π.; A.Pr. 261.5 π. δή; how in the world? π. δὴ φῂς πολέμοιο μεθιέμεν; Il.4.351, cf. 18.364, A.Ag. 543, etc.; also π. γὰρ δή.. ; Od.16.70; π. δῆτα.. ; A.Ag. 622, 1211, Ar.Nu.79, etc.6 π. καὶ.. ; just how..? E.Hec. 515, Ph. 1354, etc.; π. δὲ καὶ.. ; A.Pers. 721, v. καί B.6; but καὶ π... ; to introduce an objection, E.Ph. 1348, v. καί A. 11.2: hence καὶ π.; alone, but how? impossible! Pl.Alc.1.134c, Tht. 163d, etc.7 π. οὐ.. ; how not so..? i.e. surely it is so.., π. οὐ δεινὰ εἴργασθε; Th.3.66, cf. Ar.Nu. 398, D.18.273.8 π. οὖν.. ; like π. ἄρα. . ; A.Supp. 297, 340, S.OT 568, etc.; π. ἂν οὖν.. with opt., A.Pers. 243, E.IT98.1 π. γάρ; inserted parenthet. in a negative sentence, for how is it possible? how can or could it be? hence in emphatic denial, κἀγὼ μὲν οὐκ ἔδρασα, τοῦτ' ἐπίσταμαι, οὐδ' αὖ σύ· π. γάρ; Id.El. 911; οὐκ ἀπορῶν ([etym.] π. γάρ;), ὅς γε.. D.18.312
, cf. 21.217, Pl.Sph. 263c, etc.; οὐδ' ἐπὶ τὴν ἑστίαν καταφυγών ([etym.] π. γὰρ ἄν;), ὅστις.. Lys.1.27
; π. γὰρ οὔ; how can it but be? i.e. it must be so, A.Ch. 754, S.El. 1307, Pl.Tht. 160c, al.; π. γάρ; (sc. ἄλλως ἔχει ) is so used in S.Aj. 279.3 π. δ' οὔ; like π. γὰρ οὔ; (v. supr. 1), Pl.Tht. 153b, R. 457a; π. δ' οὐχί; S.OT 1015, Ar. Pax 1027; parenthetically, S.OT 567; π. δ' οὐκ ἄν.. ; A.Pr. 759.5 π. δοκεῖς; parenthet., in conversation, how think you? hence (losing all interrog. force),= λίαν, wonderfully, Ar.Pl. 742, Nu. 881, Ach.24; alsoπ. οἴει σφόδρα Id.Ra.54
; cf.δοκέω 1.2
.IV π. in indirect questions for ὅπως, A.Eu. 677, S.Tr. 991 (anap.), Ar.Eq. 614, X.Mem.1.2.36, etc.;ἐθαύμαζον ἂν π... ἔδεισαν IG12(3).174.28
(Cnidus, Epist.Aug.);ζητηθήσεται π. ὅτι καὶ τοῦτο ἀληθές ἐστι S.E. M.8.16
.V in exclamations,ὦ π. πονηρόν ἐστιν ἀνθρώπου φύσις τὸ σύνολον Philem.2
; π. παραχρῆμα ἐξηράνθη.. ! Ev.Matt.21.20; π. δυσκόλως.. ! Ev.Marc.10.23. -
8 τέλος
τέλος, ους, τό (Hom.+)① a point of time marking the end of a duration, end, termination, cessation (Nicol. Dam.: 90 Fgm. 130 §139 Jac. τέλος τ. Βίου Καίσαρος; TestAbr A 1 p. 78, 5 [Stone p. 4] τῆς ζωῆς; Maximus Tyr. 13, 9d ἀπιστίας) τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος Lk 1:33. μήτε ἀρχὴν ἡμερῶν μήτε ζωῆς τέλος ἔχων Hb 7:3. τὸ τέλος τοῦ καταργουμένου the end of the fading (splendor) 2 Cor 3:13. τέλος νόμου Χριστός Ro 10:4 (perh. 3 below). πάντων τὸ τέλος ἤγγικεν the end of all things is near 1 Pt 4:7. τὸ τ. Ἰερουσαλήμ GPt 7:25. τὸ τέλος κυρίου Js 5:11 is oft. (fr. Augustine to ABischoff, ZNW 7, 1906, 274–79) incorrectly taken to mean the end=the death (this is what τέλος means e.g. TestAbr A 4, p. 81, 14 [Stone p. 10]; Appian, Syr. 64 §342, Bell. Civ. 1, 107 §501; 3, 98 §408; Arrian, Anab. 3, 22, 2; 7, 24, 1) of the Lord Jesus (s. 3 below). τ̣ὸ̣ [τέλο]ς (or τ̣ε̣[λο]ς) τῶν φαινο[με]νων (Till’s rdg. of Ox 1081, 29f after the Coptic SJCh 90, 6, in place of τ̣ὸ̣ [φῶ]ς τῶν φαινο[μέ]νων) the end of the things that are apparent. τέλος ἔχειν have an end, be at an end (X., An. 6, 5, 2; Pla., Phdr. 241d, Rep. 3, 392c; Diod S 14, 18, 8; 16, 91, 2) Mk 3:26 (opp. στῆναι). The possibility of repenting ἔχει τέλος is at an end Hv 2, 2, 5. Of the consummation that comes to prophecies when they are fulfilled (Xenophon Eph. 5, 1, 13; Jos., Ant. 2, 73; 4, 125; 10, 35; SibOr 3, 211): revelations Hv 3, 3, 2. So perh. τὸ περὶ ἐμοῦ τέλος ἔχει the references (in the Scriptures) to me are being fulfilled Lk 22:37; also prob. is my life’s work is at an end (cp. Diod S 20, 95, 1 τέλος ἔχειν of siege-machines, the construction of which entailed a great deal of hard work: be completed; Plut., Mor. 615e; Jos., Vi. 154).② the last part of a process, close, conclusion, esp. of the last things, the final act in the cosmic drama (Sb 8422, 10 [7 B.C.] τοῦτο γάρ ἐστι τέλος; TestAbr A 13 p. 92, 19 [Stone p. 32] τῆς κρίσεως ἐκείνης τὸ τέλος; ApcEsdr 3:13 ἐγγύς ἐστιν τὸ τέλος; Iren., 1, 10, 3 [Harv. I 96, 8] περὶ τοῦ τ. καὶ τῶν μέλλόντων)ⓐ Mt 24:6, 14; Mk 13:7; Lk 21:9; PtK 2 p. 13, 22. Perh. 1 Cor 15:24, if ἔσται is to be supplied w. εἶτα τὸ τέλος then the end will come (so JHéring, RHPR 12, ’33, 300–320; s. below, bα and 4). ἔχει τέλος the end is here Hv 3, 8, 9. On τὰ τέλη τῶν αἰώνων 1 Cor 10:11 s. αἰών 2b and 5 below; also MBogle, ET 67, ’56, 246f: τ.=‘mystery’.—PVolz, D. Eschatologie d. jüd. Gemeinde im ntl. Zeitalter ’34; Bousset, Rel.3 202–301; EHaupt, Die eschatol. Aussagen Jesu in den synopt. Evangelien 1895; HSharman, The Teaching of Jesus about the Future acc. to the Synopt. Gospels 1909; FSpitta, Die grosse eschatol. Rede Jesu: StKr 82, 1909, 348–401; EvDobschütz, The Eschatology of the Gospels 1910, Zur Eschatol. der Ev.: StKr 84, 1911, 1–20; PCorssen, Das apokalypt. Flugblatt in der synopt. überl.: Wochenschr. für klass. Philol. 32, 1915, nos. 30f; 33f; DVölter, Die eschat. Rede Jesu: SchTZ 32, 1915, 180–202; KWeiss (s. τελέω 1); JWeiss, Das Urchristent. 1917, 60–98; JJeremias, Jesus als Weltvollender 1930; WKümmel, Die Eschatologie der Ev.: ThBl 15, ’36, 225–41, Verheissg. u. Erfüllg. ’45; CCadoux, The Historic Mission of Jesus ’41 (eschat. of the synoptics); HPreisker, Das Ethos des Urchristentums ’49; AStrobel, Untersuchungen zum eschat. Verzögerungsproblem, ’61. Billerb. IV 799–976. S. also ἀνάστασις 2b, end.—In contrast to ἀρχή: B 1:6ab; IEph 14:1ab; IMg 13:1. Of God Rv 1:8 v.l.; 21:6; 22:13 (Ar. 4, 2; Just., D. 7, 2; Mel., P. 105, 113f; s. also ἀρχή 2).ⓑ adverbial expressionsα. adv. acc. τὸ τέλος finally (Pla. et al.; BGU 1024 VII, 23; B-D-F §160; s. Rob. 486–88; Theoph. Ant. 1, 14 [p. 92, 8].—The customary use in this case is τέλος without the art.: ViAm 1 [p. 81, 11 Sch.]) 1 Pt 3:8. εἶτα τὸ τέλος 1 Cor 15:24 is classed here by Hofmann2; FBurkitt, JTS 17, 1916, 384f; KBarth, Die Auferstehung der Toten2 1926, 96 (s. 2a above and 4 below).β. to the end, to the last: ἄχρι τέλους Hb 6:11; Rv 2:26; ἕως τέλους (Da 6:27 Theod.; JosAs 12:3) 1 Cor 1:8; 2 Cor 1:13 (here, too, it means to the end=until the parousia [Windisch, Sickenberger, NRSV] rather than ‘fully’ [Ltzm., Hdb.; RSV ’46]); Hs 9, 27, 3; μέχρι τέλους (Phocylides [VI B.C.] 17 Diehl3 ἐξ ἀρχῆς μέχρι τέλους; Chariton 4, 7, 8; Appian, Mithrid. 112 §550; Polyaenus 4, 6, 11; POxy 416, 3; PTebt 420, 18; Wsd 16:5; 19:1; Jos., Vi. 406) Hb 3:6 v.l., 14; Dg 10:7. S. also εἰς τέλος (γ below).γ. εἰς τέλος in the end, finally (Hdt. 3, 40 et al.; PTebt 38, 11 [113 B.C.]; 49, 12; Gen 46:4; GrBar 13:2; Ps.-Clem., Hom. 18, 2) Lk 18:5. σωθῆναι 2 Cl 19:3.—To the end, until the end (Epict. 1, 7, 17; Jos., Ant. 19, 96; JosAs 23:5) Mt 10:22; 24:13; Mk 13:13; IEph 14:2; IRo 10:3.—Forever, through all eternity (Dionys. Hal. 13, 88, 3; Ps 9:19; 76:9; 1 Ch 28:9; Da 3:34) ἔφθασεν ἐπʼ αὐτοὺς ἡ ὀργὴ εἰς τέλος 1 Th 2:16 (s. also below and cp. TestLevi 6:11, concerning which there is a variety of opinion). εἰς τέλος ἀπολέσαι τὴν ζωήν lose one’s life forever Hs 8, 8, 5b.—Decisively, extremely, fully, altogether (Polyb. 1, 20, 7; 10; 12, 27, 3 and oft.; Diod S 18, 57, 1 ταπεινωθέντες εἰς τ.=ruined utterly; Lucian, Philop. 14; Appian, Bell. Mithr. 44 §174; OGI 90, 12 [II B.C.]; PTebt 38, 11 [II B.C.]; 49, 11; 793 [s. οὖς 1]; Josh 8:24; 2 Ch 12:12; Ps 73:1; Job 6:9; PsSol 1:1; TestAbr A 13 p. 92, 23 [Stone p. 32]; ApcMos 19; Jos., Vi. 24; Just., A I, 44, 12; Diodorus on Ps 51:7: MPG 33, 1589b εἰς τέλος τουτέστι παντελῶς) 1 Th 2:16 ( forever is also prob.; s. above); B 4:7; 10:5; 19:11. ἱλαρὰ εἰς τέλος ἦν she was quite cheerful Hv 3, 10, 5. Cp. 3, 7, 2; m 12, 2, 3; Hs 6, 2, 3; 8, 6, 4; 8, 8, 2; 5a; 8, 9, 3; 9, 14, 2.—For εἰς τέλος ἠγάπησεν αὐτούς J 13:1 s. εἰς 3.δ. ἐν τέλει at the end (opp. πρὸ αἰώνων) IMg 6:1.③ the goal toward which a movement is being directed, end, goal, outcome (Dio Chrys. 67 [17], 3; Epict. 1, 30, 4; 3, 24, 7; Maximus Tyr. 20, 3b; Jos., Ant. 9, 73; TestAsh 1:3; ἡ θεία παίδευσις καὶ εἰσαγωγὴν ἔχει καὶ προκοπὴν καὶ τ. Did., Gen. 69, 9) Mt 26:58. τὸ τέλος κυρίου the outcome which the Lord brought about in the case of Job’s trials Js 5:11 (Diod S 20, 13, 3 τὸ δαιμόνιον τοῖς ὑπερηφάνως διαλογιζομένοις τὸ τέλος τῶν κατελπισθέντων εἰς τοὐναντίον μετατίθησιν=the divinity, in the case of the arrogant, turns the outcome of what they hoped for to the opposite.—On Js 5:11 s. 1 above). τὸ τέλος τῆς παραγγελίας ἐστὶν ἀγάπη the instruction has love as its aim 1 Ti 1:5 (Ἐπίκουρος … λέγων τὸ τ. τῆς σοφίας εἶναι ἡδονήν Hippol., Ref. 1, 22, 4. τ.=‘goal’ or ‘purpose’: Epict. 1, 20, 15; 4, 8, 12; Diog. L. 2, 87; Just., D. 2, 6). Perh. this is the place for Ro 10:4, in the sense that Christ is the goal and the termination of the law at the same time, somewhat in the sense of Gal 3:24f (schol. on Pla., Leg. 625d τέλος τῶν νόμων=goal of the laws; Plut., Mor. 780e δίκη … νόμου τέλος ἐστί; FFlückiger, TZ 11, ’55, 153–57; difft. RJewett, Int 39, ’85, 341–56, Christ as goal but without repudiation of the law; cp. SBechtler, CBQ 56, ’94, 288–308); s. 1.—Esp. also of the final goal toward which pers. and things are striving, of the outcome or destiny which awaits them in accordance w. their nature (TestAsh 6:4; Philo, Exs. 162, Virt. 182; Just., A II, 3, 7; Ath., R. 24 p. 77, 19; Aelian, VH 3, 43; Alciphron 4, 7, 8; Procop. Soph., Ep. 154; τὸ τ. ὁρόμου Orig., C. Cels. 7, 52, 6) τὸ τέλος ἐκείνων θάνατος … τὸ τέλος ζωὴν αἰώνιον Ro 6:21f. Cp. 2 Cor 11:15; Phil 3:19 (HKoester, NTS 8, ’61/62, 325f): perh. a play on a mystery term; 1 Pt 4:17 (cp. 2 Macc 7:30–38); Hb 6:8. κομιζόμενοι τὸ τέλος τῆς πίστεως 1 Pt 1:9. τέλος τὰ πράγματα ἔχει all things have a goal or final destiny (i.e. death or life) IMg 5:1 (τέλος ἔχειν as Plut., Mor. 382e; Polyaenus 4, 2, 11 τέλος οὐκ ἔσχεν ἡ πρᾶξις=did not reach its goal; Jos., C. Ap. 2, 181, Ant. 17, 185.—Ael. Aristid. 52 p. 597 D.: τὸ τέλος πάντων πραγμάτων). εἰς τέλος εἶναι be at = reach the goal IRo 1:1 (εἰς for ἐν; s. εἰς 1aδ).④ last in a series, rest, remainder (Aristot. De Gen. Anim. 1, 18 p. 725b, 8; Is 19:15. Of a military formation Arrian, Tact. 10, 5; 18, 4), if τὸ τέλος 1 Cor 15:24 is to be taken, w. JWeiss and Ltzm., of a third and last group (τάγμα 1b; s. 2a and 2bα above).⑤ revenue obligation, (indirect) tax, toll-tax, customs duties (X., Pla. et al.; ins, pap; 1 Macc 10:31; 11:35; Jos., Ant. 12, 141) ἀποδιδόναι τὸ τέλος Ro 13:7b; cp. a (w. φόρος as Appian, Sicil. 2, 6, Bell. Civ. 2, 13 §47; Vi. Aesopi W 92; Ps.-Clem., Hom. 10, 22. Pl. w. εἰσφοραί Theoph. Ant. 1, 10 [p. 80, 19]). λαμβάνειν τέλη ἀπό τινος Mt 17:25 (w. κῆνσος; Just., A I, 27, 2).—τὰ τέλη τ. αἰώνων 1 Cor 10:11 is transl. the (spiritual) revenues of the ages by ASouter (Pocket Lex. of the NT 1916, s.v. τέλος) and PMacpherson, ET 55, ’43/44, 222 (s. 2a above).—GDelling, TW VIII, 50–88: τέλος and related words, also ZNW 55, ’64, 26–42=Studien zum NT, ’70, 17–31.—B. 802; 979. Schmidt, Syn. IV 496–523. DELG. M-M. EDNT. TW. Sv. -
9 θεμέλιος
θεμέλιος, ὁ, gew. im plur., welches aber bei den früheren att. Schriftstellern vorkommt; eigtl. adj., sc. λίϑοι, wie auch Ar. Av. 1137 steht, die Grundsteine, der Grund; οἱ ϑεμέλιοι παντοίων λίϑων ὑπόκεινται Thuc. 1, 93; Xen. Hipparch. 1, 2; ϑεμελίους ἔσκαπτον Luc. Alex. 10; ἄρδην καὶ ἐκ ϑεμελίων ἀπόλλυσϑαι Hdn. 8, 3, 5, wie Pol. τὸ δὴ λεγόμενον ἐκ ϑεμελίων ἐσφαλμένους, 5, 93, 2, von Grund aus; ἐκ ϑεμελίων αὐτὴν ἐναιρήσων D. Cass. 39, 20; auch im sing., τοῦτο δ' ἐστὶ τῆς τέχνης ϑεμέλιος ἡμῖν Macho bei Ath. VIII, 346 a; so oft S. Emp., βέβαιον εἶναι δεῖ τὸν ϑεμέλιον, ἵνα συνομολογηϑῇ καὶ τὸ ἀκόλουϑον adv. geom. 12, οἱ τὸν ϑεμέλιον τοῦ τείχους ὑπορύξαντες adv. phys. 1, 2.
-
10 ἀίσθω
ἀίσθω, Hom. zweimal, Il. 20, 403 αὐτὰρ ὁ ϑυμὸν ἄισϑε καὶ ἤρυγεν, ὡς ὅτε ταῦρος –. ἃς ἄρα τόν γ' ἐρυγόντα λέπ' ὀστέα ϑυμὸς ἀγήνωρ; 16, 468 ὁ δ' ἔβραχε ϑυμὸν ἀίσϑων, κὰδ δ' έπεσ' ἐν κονίῃσι μακών, απὸ δ' ἔπτατο ϑυμός. Hiernach kann ϑυμὸν ἄισϑε nicht heißen = er hauchte die Seele aus; wie Einige erklären. Man vgl. vielmehr 15, 252 ἐφἀμην νέκυας καὶ δῶμ' Ἀίδαο ἤματι τῷδ' ἴξεσϑαι, ἐπεἰ φίλον ἄιον ἦτορ, wo Ariston. Scholl. ἡ διπλῆ, ὅτι ἄιον ἀντὶ τοῠ ἐπῃσϑόμην, τοῦτο δέ ἐστι τῆς ψυχῆς μοῦ ήψατο. καὶ ἐν ἄλλοις (11, 532) »τοὶ δὲ πληγῆς ἀίοντες« ἐπαισϑόμενοι τῆς πληγῆς. Also ἀίσϑω = αἴσϑω, act. zu αἴσϑομαι, αἰσϑάνομαι; ϑυμὸν ἄισϑε = er fühlte sein Leben, durch die Verwundung, d. h. er zuckte zusammen, im innersten Leben getroffen. Apoll. Lex. Hom. 16, 16 ἀίσϑων αἰσϑόμενος· »ὁ δ' ἀνέβραχε ϑυμὸν ἀίσϑων«. – Opp. H. 5, 311.
-
11 ἐπι-σφρᾱγίζω
ἐπι-σφρᾱγίζω, ion. u. ep. ἐπισφρηγίζω, das Siegel darauf drücken, besiegeln, bestätigen, κλέος ϑανόντι Ep. in athl. stat. 42 ( Plan. 366). Gew. im med., τῶν ῥηϑέντων ἐπισφραγισαμένους ὅσα ἂν εἶναι καίρια δοκῇ Plat. Legg. IX, 855 e; περὶ ἁπάντων οἷς ἐπισφραγιζόμεϑα τοῠτο ὃ ἔστι, die wir mit dem Sein bezeichnen, Phaed. 75 d; auch pass., Phileb. 26 d; βουλόμενος ἐπισφραγίσασϑαι διὰ τῆς συγκλήτου τὴν αὑτοῦ παρανομίαν, er wollte bestätigen, gut heißen lassen, Pol. 32, 22, 3; σιγῇ τι, verschweigen, Hel. 6, 15.
-
12 καθόλου
καθόλου, Adv.A on the whole, in general, = καθ' ὅλου (as it shd. perh. be written), Epist.Philipp. ap. D.18.77; κ. γράφειν, opp. κατὰ μέρος, Plb.3.32.8;κ. εἰπεῖν Arist.Top. 156a13
, Plu.2.397c, etc.; οἱ κ. λόγοι general statements, opp. οἱ ἐπὶ μέρους, Arist.EN 1107a30 (but in Roman times, accounts kept by the central government, = Lat. summae rationes, OGI715.3 ([place name] Alexandria), D.C.79.21, etc.); τοῦτο γάρ ἐστι κ. μᾶλλον too general, Arist.Pol. 1265a31, cf. GA 748a8; ἡ τῶν κ. πραγμάτων σύνταξις general history, Plb.1.4.2; τὸ κ. D.S.1.77, Plu. 2.569f; τὸ κ. τῆς μοχθηρίας, opp. τὸ πρὸς ἡμᾶς, ib.468e; οὐδ' οὗτος ἀποφαίνει κ. τὸ καταλειφθέν the whole amount left, D.27.43; ἐν τῷ κ. in general, speaking generally, Ath.1.30e, Arr.Epict.1.8.8, al.2 in the Logic of Arist., of terms, τὸ κ. general, opp. τὸ καθ' ἕκαστον (singular),λέγω δὲ κ. μὲν ὃ ἐπὶ πλειόνων πέφυκε κατηγορεῖσθαι, καθ' ἕκαστον δὲ ὃ μή Int. 17a39
, cf. Metaph. 1023b29; opp. τὸ κατὰ μέρος, Rh. 1357b1, al.; hence, τὰ κ. universal truths,ἡ ποίησις μᾶλλον τὰ κ., ἡ δ' ἱστορία τὰ καθ' ἕ. λέγει Po. 1451b7
; = γνῶμαι, ib. 1450b12; esp. commensurate predicate,ὃ ἂν κατὰ παντός τε ὑπάρχῃ καὶ καθ' αὑτὸ καὶ ᾗ αὐτό APo. 73b26
; as Adj., of propositions, λόγος κ. a universal statement, opp. ἐν μέρει, κατὰ μέρος (particular), ἀδιόριστος (infinite), APr. 24a17 sq.; of inference, ἡ κ. ἀπόδειξις universal proof, opp. κατὰ μέρος, APo. 85a13; hence, as predicate, κ. εἰσὶν [ αἱ ἀρχαί] Metaph. 1003a7; as Adv., κ. ἀποφαίνεσθαι ἐπὶ τοῦ κ. Int. 17b5, al.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > καθόλου
-
13 κατάλοιπος
κατάλοιπος, ον,Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > κατάλοιπος
-
14 κριθή
κρῑθ-ή, ἡ, mostly in pl.,A barleycorns, barley (cf. κρῖ), the meal being ἄλφιτα:πυρῶν ἢ κριθῶν Il.11.69
, cf. Od.9.110, 19.112, Ar.Eq. 1101;κριθᾶν μέδιμμνον IG42(1).40.7
(Epid.);τὰς οὐλοχύτας φέρε δεῦρο—τοῦτο δ' ἐστὶ τί;—κριθαί Strato Com.1.35
; οἶνος ἐκ κριθέων πεποιημένος a kind of beer, Hdt.2.77;ἐκ κριθῶν μέθυ A.Supp. 953
, cf.Arist.Fr. 106; κριθαὶ πεφρυγμέναι, = κάχρυς, Th.6.22, cf. Moer.p.213 P.: pl., also of species of barley, Thphr. HP8.1.1: sg., PGrenf.2.29.9 (ii B. C.); κ. Ἰνδική millet, Sorghum halepense, Thphr.HP8.4.2.II pustule on the eyelid, stye, Hp. Epid.2.2.5, Gal.12.742. -
15 λογόω
A introduce λόγος into,τὸν κόσμον Procl.in Ti.2.244
D., cf. in R.2.350 K., al.:—[voice] Pass., Plot.3.8.2, 6.8.17;λελόγωται, τοῦτο δέ ἐστι μεμόρφωται Id.3.2.16
.2 Math., rationalize, Iamb.in Nic.p.91 P., al. ([voice] Pass.). -
16 μάλα
A very, exceedingly, prefixed or subjoined to Adjectives, Verbs, and Adverbs:1 strengthening the word with which it stands,a with Adjs., in Hom. most freq., μάλα πολλά very many, Od.1.1; μ. πᾶσα, μ. πάντα, every one, all together, Il.13.741, Od.2.306, etc.; μάλ' ἀσκηθής all unhurt, 5.26; ἀβληχρὸς μ. τοῖος quite gentle, 11.135; σαρδάνιον μ. τοῖον a quite sardonic smile, 20.302;μάλα μυρίοι 15.556
, 16.121, etc.; ἐμέο πρότερος μ. actually before me, Il.10.124; later, μ. φιλόσοφοι, πλάτανος μάλ' ἀμφιλαφής, etc., Pl.Prm. 126b, Phdr. 230b, etc.: strengthd., μ. δὴ πρεσβύτης very old, X.Cyr.8.7.1;μ. γέ τινες ὀλίγοι Pl.R. 531e
.b with Advs., πάγχυ μ., μ. πάγχυ, quite utterly, Il.12.165, 14.143;πάνυ μ. Pl.Phd. 80c
; εὖ μ. right well, Od.22.190, Pl.Phd. 92d, etc.;μάλα.. εὖ Od.23.175
, cf. Pl.Tht. 156a; μάλ' αὐτίκα (v. αὐτίκα) ; μάλ' αἰεί for ever and aye, Il.13.557, 23.717; ἄχρι μ. κνέφαος until quite dark, Od.18.370; μάλ' ὧδε just in this way, 6.258; μ. διαμπερές right through, Il.20.362; μ. μόλις (v. μόλις); to express repeated action,μάλ' αὖθις A.Ag. 1345
, Ch. 654; , etc.; μ. alone,ἔα, ἔα μ. A.Ch. 870
;οἲ μ. καὶ τόδ' ἀλγῶ Id.Pers. 1045
(lyr.); q. (soἄλλος πύργος.., καὶ ἕτερος μ. ἐπὶ τούτῳ Hdt. 1.181
, cf. 7.186): freq. afterκαί, αὗταί σ' ὁδηγήσουσι καὶ μάλ' ἀσμένως A.Pr. 728
, cf. Ch. 879: with neg., μάλ' οὐ, μάλ' οὔ πως, Il.2.241, Od. 5.103;οὐ μ. Hdt.1.93
, 2.37, S.Ph. 676 (lyr.).c with Verbs,μήτ' ἄρ με μάλ' αἴνεε Il.10.249
;μ. τ' ἔκλυον αὐτοῦ 1.218
; ἡ δὲ μάλ' ἡνιόχευεν drove carefully, Od.6.319; μ... προπέμπει in earnest, A.Th. 915 (lyr.), cf. Eu. 368 (lyr.);καὶ μ. δοκοῦντας φρονίμους εἶναι X.Cyr.6.1.36
;μ. πολιορκούμενοι Id.HG7.1.25
.2 strengthening an assertion, νῦν σε μ. χρὴ αἰχμητὴν ἔμεναι, i.e. now or never, Il.16.492; τῷ κε μάλ' ἤ κεν μεῖνε .. then doubtless he would have stayed, Od.4.733; σοὶ δὲ μάλ' ἕψομ' ἐγώ yes indeed.., Il.10.108; ἀλλὰ μάλ' ὤφελλες why plainly.., Od.4.472: freq. with another word, as ἦ μ. δή .. now in very truth, Il.5.422, etc.;ἦ δή που μ. 21.583
; freq. ἦ μ. (without δή) 3.204, etc.3 in Hom. sts. after εἰ, as εἰ μ. μιν χόλος ἵκοι if wrath come on him ever so much, Il.17.399, cf. Od.5.485, al.;καὶ εἰ μ. τις πολεμίζοι Il.9.318
; also μ. περ c. part., μ. περ μεμαώς though desiring never so much, 13.317, cf. 14.58, 17.710, al.;καὶ μ. περ 1.217
, cf. 17.571;καὶ εὐρέα περ μάλ' ἐόντα Od.18.385
.4 in [dialect] Att. freq. in answers, yes, certainly,μ. γε Pl.R. 555d
, 564e, etc.;μ. τοι X.Mem.1.2.46
;καὶ μ. Pl.Phdr. 258c
;καὶ μ. γε Id.Tht. 148c
, etc.; καὶ μ. δή ib. 177a; καὶ μ. ἐπαύσατο certainly it stopped, Id.Smp. 189a, etc.II [comp] Comp. [full] μᾶλλον [[pron. full] ᾱ by nature, Hdn.Gr.2.932], [dialect] Ion. [full] μάλιον [pron. full] [ᾰ] only in Tyrt.12.6, cf. Choerob.in An.Ox.2.240; late [dialect] Dor. [full] μαλλότερον Pempel. ap. Stob.4.25.52:—more, rather, Il.5.231, Od.1.351, al.: mostly folld. by ἤ, but in Prose also by a gen., μ. τοῦ ξυμφέροντος more than is expedient, Antipho 5.1;μ. τοῦ δέοντος Pl.Grg. 487b
, X.Mem.4.3.8 (sts. expressed by μᾶλλον alone, Pl. Phd. 63d);οὐπώποτ' ἔργου μ. εἱλόμην λόγους E.Fr. 394
; παντὸς μ. most assuredly, Pl.Lg. 715d (v. infr. 8); in Id.Ap. 36d, οὐκ ἔσθ' ὅτι μ. πρέπει οὕτως, ὡς.., ὡς is prob. = ἤ (v. ὡς): denoting a constant increase, more and more, sts. doubled,μ. μ. E.IT 1406
, Ar.Ra. 1001 (lyr.), Alex.29: in positive sense, exceedingly,κηρόθι μ. Il.9.300
, Od.15.370, al.:—Usage:1 freq. strengthened by other words,πολὺ μ. Il.9.700
, etc.;ἔτι μ. 14.97
, al.;μ. ἔτ' ἢ τὸ πάροιθεν Od.1.322
;καὶ μ. Il.8.470
;καὶ μ. ἔτι Od.18.22
;ἔτι καὶ μ. Pi.P.10.57
;ἔτι καὶ πολὺ μ. Il.23.386
, 429, Hes.Th. 428;ἐπὶ μ. Hdt.3.104
;ἔτι ἐπὶ μ. Id.1.94
;πολλῷ μ. Pl.Phd. 80e
, 1 Ep.Cor.12.22: also modified, μᾶλλόν τι somewhat more,μ. τι περιημέκτεε Hdt.1.114
, cf.50, etc.;μ. ἤδη προσδεχομένου Th.8.71
.2 sts. with a second [comp] Comp.,ῥηΐτεροι μ. Il.24.243
, cf. Hdt.1.32, A.Th. 673, Supp. 279, S.Ant. 1210, E.El. 222, Pl. Phd. 79e, Is.4.14 (s.v.l.), Arist.Top. 116b24.3 μᾶλλον δέ much more.., or rather.., to correct a statement already made,ὁ δεσπότης πέπραγεν εὐτυχέστατα, μ. δ' ὁ Πλοῦτος αὐτός Ar.Pl. 634
;πολλοί, μ. δὲ πάντες D.18.65
, cf. Pl.Smp. 173e; soἢ μ. Corn.ND20
, Simp.in Ph.25.16; οὐχὶ μ. ἤ .. not so, but rather so.., Th.2.87.6 μ. ἤ .. folld. by οὐ in comparisons, where preference implies rejection or denial, : preceded by another neg., Hdt.4.118, 5.94, 7.16. γ, etc.: by an interrog. which conveys a neg. force, τίδεῖ.. μᾶλλον, ἤ οὐ .. ; X.HG6.3.15.7 τὸ μ. καὶ ἧττον, a form of argument, a fortiori, Arist.Rh. 1397b12.8 παντὸς μ., v. πᾶς 111.4.III [comp] Sup. [full] μάλιστα most of all, above all, Hom., etc.;πᾶσι, μάλιστα δ' ἐμοί Od.21.353
; μ. μὲν.., ἔπειτα or ἔπειτα δέ .., first and above all.., next.., S.OT 647, cf. Ph. 1285; μ. μὲν.., δεύτερον δὲ .. Is.2.20; μ. μὲν.., εἰ δὲ μὴ .. Hdt.8.22, Th.1.40, Pl.R. 590d, D.20.25, etc.;τοῦτο δ' ἐστὶ μ. μὲν θάνατος, εἰ δὲ μή, πάντα τὰ ὄντα ἀφελέσθαι Id.21.152
; μάλιστα μὲν.., μᾶλλον μέντοι .. Pl.Smp. 180b; μάλιστα.., εἰ μὴ δ' .. S.Ph. 617; δοκέων μιν μ. ταύτης ἂν πείθεσθαι certainly, Hdt.3.53; τί μ.; what precisely? Pl.Grg. 448d, cf. Men. 80b, Smp. 218c: c. gen. partit.,μ. πάντων Hdt.2.37
, Pl.Prt. 327a, cf. Th. 4.86; τὸ μ. πάντων the supreme reality, Plot.5.5.11; τὸ μ. εἶναι the highest degree of being, Id.6.2.7.1 strengthd., ὡς μ. certainly, A.Supp. 294, Pl.R. 460a, etc.;ὅσον μ. A.Pr. 524
;ὅσα ἐδύνατο μ. Hdt.1.185
;ὡς δύναμαι μ. Pl.R. 367b
;ὡς οἷόν τε μ. Id.Grg. 510b
;εἰς ὅσον ἀνθρώπῳ δυνατὸν μ. Id.Phdr. 277a
;ὅτι μ. δύνασαι Id.Sph. 239b
;μακρῷ μ. Hdt.1.171
;πολλῷ μ. Paus.1.42.3
;παντὸς μ. D.H.3.35
, etc.2 with the Art., ἐς τὰ μ. in the highest degree, Hdt.1.20, 2.76, Th.6.104, 8.6, D.21.212: withoutἐς, φίλοι τὰ μ. Hdt.2.147
, cf.Th. 1.92, D.21.62;τά γε μ. Pl.Lg. 794d
; εἰ τὰ μ. ἦσαν ἀληθεῖς if they were ever so true, D.18.95; εἰ τὰ μ. μὴ τινές, ἀλλὰ πάντες .. if ( to put an extreme case) not some, but all.., Id.20.2;εἰ.. δοκοίη τὰ μ. Id.18.21
; ἀνὴρ δόκιμος ὁμοῖα τῷ μ. as famous as he that is most [famous], Hdt.7.118, cf. 3.8;τοῖς μάλισθ' ὁμοίως D.Ep.2.24
.b ἐν τοῖς μ. especially, as much as any, Th.8.90, Pl.Smp. 173b, etc.: with a [comp] Sup.,ἐν τοῖς μ. ὠμότατος Ael.VH14.40
;φιλτάτη καὶ ἀναγκαιοτάτη ἐν τοῖς μ. Procop.Arc.4
.3 added to a [comp] Sup. (v.μάλα 11.2
, πλεῖστον) , ἔχθιστος μ., μ. φίλτατος, Il.2.220, 24.334;μ. κῃ ἐμφερέστατα Hdt.2.76
;μ. φίλτατος E.Hipp. 1421
: to a [comp] Comp. (?),μ. δὴ ὀκνηρότεροι ἐγένοντο Th.4.55
.5 with numerals, in round numbers, about, Th.3.29, 92, X.HG5.2.31, etc.; πεντήκοντα μάλιστα is 49 in Th.1.118;ἑκατοστὸς μ. 99t
h, Id.8.68; ἐς μέσον μάλιστά κῃ about the middle, Hdt. 1.191, cf. 76;ἥμισυ μ. Th.1.93
; μ. σφᾶς μεσοῦν δειπνοῦντας that they were about the middle of supper, Pl.Smp. 175c;κου μ. Hdt.7.22
;μ. πως Plb.2.41.13
. -
17 οὐλοχύται
A barley-groats or coarsely-ground barley sprinkled over the victim and the altar before a sacrifice (τὰς οὐλοχύτας φέρε δεῦρο.—τοῦτο δ' ἐστὶ τί;—κριθαί Strato Com.1.34
), οὐλοχύτας ἀνελέσθαι, προβαλέσθαι, Il.1.449, 458;ἐν δ' ἔθετ' οὐλοχύτας κανέῳ Od.4.761
; χέρνιβά τ' οὐλοχύτας τε κατάρχετο, of the ceremony of sprinkling the barley before sacrifice, 3.445:—also [suff] οὐλό-χῠτα, τά, Hsch.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > οὐλοχύται
-
18 σάκταρον
σάκταρον· τοῦτο ἐμφερές ἐστι κόμμει, γεννώμενον ἐν τῇ Ἰνδικῇ, διαλυτικόν, Hsch.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > σάκταρον
-
19 ἐπισφρᾱγίζω
ἐπι-σφρᾱγίζω, das Siegel darauf drücken, besiegeln, bestätigen; περὶ ἁπάντων οἷς ἐπισφραγιζόμεϑα τοῠτο ὃ ἔστι, die wir mit dem Sein bezeichnen; pass., βουλόμενος ἐπισφραγίσασϑαι διὰ τῆς συγκλήτου τὴν αὑτοῦ παρανομίαν, er wollte bestätigen, gut heißen lassen; σιγῇ τι, verschweigen -
20 Despise
v. trans.P. and V. καταφρονεῖν (acc. or gen.), ὑπερφρονεῖν (acc. or gen.), P. ὀλιγωρεῖν (gen.), ὑπερορᾶν (acc. or gen.), Ar. and V. ἀποπτύειν.This course is not to be despiced: P. οὐ τοῦτο εὐκαταφρόνητον ἐστι (Dem. 45).Woodhouse English-Greek dictionary. A vocabulary of the Attic language > Despise
См. также в других словарях:
Nature (philosophy) — Nature is a concept with two major sets of inter related meanings, referring on the one hand to the things which are natural, or subject to the normal working of laws of nature , or on the other hand to the essential properties and causes of… … Wikipedia
Uncial 068 — New Testament manuscripts papyri • uncials • minuscules • lectionaries Uncial 068 Text John 13:16 27; 16:7 19 Date 5th century Script Greek … Wikipedia
Onciale 068 — Manuscrits du Nouveau Testament Papyri • Onciale • Minuscules • Lectionnaire Onciale 068 texte Évangile selon Jean † langue Grec ancien date Ve … Wikipédia en Français
Кодекс 068 — (Gregory Aland) унциальный манускрипт V века на греческом языке, содержащий фрагменты текста Евангелия от Иоанна 13,16 27; 16,7 19 на 2 пергаментных листах (26 x 24 см). Текст на листе расположен в две колонки, 18 строк в колонке. Палимпсест.… … Википедия
έτοιμος — η, ο (ΑΜ ἕτοιμος, η, ον και ἕτοιμος, ον Α και ἑτοῑμος, η, ον και ἑτοῑμος, ον) 1. ο παρασκευασμένος, ο προετοιμασμένος για κάτι, ο πρόχειρος, ο διαθέσιμος, ο κατάλληλος για άμεση χρήση (α. «ὀνείαθ ἑτοῑμα προκείμενα», Ομ. Οδ. β. «καί τοι ταῡτα… … Dictionary of Greek
μοίρα — Ορεινός οικισμός (υψόμ. 860 μ., 41 κάτ.) στην πρώην επαρχία Πάτρας του νομού Αχαΐας. Βρίσκεται νοτιοανατολικά της Πάτρας. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Πατρέων. * * * η (ΑΜ μοῑρα, Α ιων. γεν. ης) 1. τμήμα ενός συνόλου χωρισμένου σε μέρη, τεμάχιο … Dictionary of Greek
υκσώς — οἱ, Α (κατά τον Μαν.) «τὸ σύμπαν Αἰγυπτίων ἔθνος ὑκσώς, τοῡτο δὲ ἐστι βασιλεῑς ποιμένες τὸ γὰρ υκ καθ ἱερὰν γλῶσσαν βασιλέα σημαίνει, τὸ δὲ σως ποιμήν ἐστι, καὶ ποιμένες κατὰ τὴν κοινὴν διάλεκτον, καὶ οὕτω συντιθέμενον γίνεται ὑκσώς. Τινὲς δὲ… … Dictionary of Greek
ιππάκη — ἱππάκη, ἡ (Α) [ίππος] 1. τυρί από γάλα φοράδας, που έτρωγαν οι Σκύθες («ἱππάκην τρώγουσι τοῡτο δ ἐστὶ τυρὸς ἵππων», Ιπποκρ.) 2. είδος φυτού … Dictionary of Greek
κατανόημα — κατανόημα, τὸ (Α) [κατανοώ] επινόημα, εφεύρεση («τοῡτο γάρ ἐστι κατανόημά τι χρηματιστικόν», Αριστοτ.) … Dictionary of Greek
κορύπτω — (ΑM) [κορυφή] ορμώ σε κάποιον με το κεφάλι ή με τα κέρατα, κερατίζω, κουτουλώ («εἰώθασιν οἱ κριοὶ ἐν τῷ μάχεσθαι τοῑς κέρασιν ἀλλήλους πλήττειν τοῡτο δ ἐστὶ κυρίως τὸ κορύπτειν», Τζέτζ.) … Dictionary of Greek
μακρόκεντρος — η, ο (Α μακρόκεντρος, ον) νεοελλ. (το αρχ. ως ουσ.) ο μακρόκεντρος ζωολ. γένος εντόμων τής οικογένειας braconidae αρχ. 1. (για τον σκορπιό) αυτός που έχει μακρύ κεντρί («καὶ μόνον δή τῶν ἐντόμων τοῡτο μακρόκεντρόν ἐστι», Αριστ.) 2. (για καρπούς,… … Dictionary of Greek